نقد فمینیستی برساخت هویت زنانه در رمان فراموش کردم یک زنم از احسان عبدالقدوس بر اساس دیدگاه زبان شناختی راجر فاولر

یکی از مولفه های گفتمانی و محوری در گفتمان فمینیستی، موضوع «هویت زن/زنانه»، است. فمینیست ها در تلاش برای از بین بردن نابرابری ها و بی عدالتی های جنسیتی، به بازتعریف هویت زن و بازسازی آن بر اساس ایدئولوژی ها و رویکردهای فکری خود پرداختند. ادبیات به عنوان یکی از نظام های دلالتی که همیشه تحت تاثیر گفتمان ها بوده، به بازنمایی این تحولات هویتی پرداخته است. احسان عبدالقدوس، از نویسندگان معاصر و نام آشنای مصر، از جمله نویسندگانی است که به این بازنمایی در آثار خود توجه ویژه ای داشته است. این مقاله، به روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از رویکرد زبان شناسی راجر فاولر در سطح تحلیل متن، به تحلیل گفتمان فمینیستی برساخت هویت زنانه در رمان فراموش کردم یک زنم(ونسیت انی امراه) احسان عبدالقدوس می پردازد. رویکرد فاولر در سطح تحلیل متن، معطوف به تجزیه و تحلیل روساخت و اجزای زبانی متن، از جمله تحلیل وجه نمایی(وجهیت)، سازه واژه ها، بخش گزاره ای ژرف ساخت، نشان داری واژگان، انواع روابط معنایی میان واژگان و جملات، و سبک بیانی و ادبی نویسنده در بهره گیری از صنعت های ادبی جهت انتقال موثر مفاهیم است که با هدف کشف و شناخت مناسبت متن با ساختارهای اجتماعی و بافت موقعیتی و گفتمانی آن انجام می شود. بررسی ها و تحلیل ها حاکی از تاثیر گفتمان فمینیستی در برساخت مولفه های هویت زنانه در رمان عبدالقدوس است. بارزترین نمودهای هویت زنانه در این روایت، هویت زن «کنش گر و عامل»، «متمرد و هنجارشکن» و «ناقد و پرسش گر» است که هرکدام از این نمودها نیز خود جلوه های مختلفی می یابند که به تفصیل در مقاله آمده است.

کلیدواژه ها:

نقد فمینیستی ، هویت زنانه ، زبان شناسی راجر فاولر ، احسان عبدالقدوس ، فراموش کردم یک زنم