نقشه سفته و قنات در استحصال آب در دره راگه رفسنجان

با توجه به قرارگیری کشور ایران در کمربند خشک جهان، مناسب نبودن پراکنش زمانی و مکانی بارندگی ‎، بالا بودن میزان تبخیر و تعرق و عدم تعادل در استفاده از منابع آب سطحی و زیرزمینی توجه به پروژههای جمعآوری آب باران ضروری است. در این بین، بازگشت به شناخت و کاربرد دانش بومی برخواسته از تابآوری تاریخی مردم این سرزمین اهمیت زیادی مییابد. قناتها عموما روشی مقرون به صرفه برای انتقال آب زیرزمینی به سطح زمین هستند، این درحالی است که ارزش اقتصادی بسیار بالای آب در رفسنجان، کشاورزان را ترغیب کرده که که آب رودخانه گیودری در "دره راگه" را به سطح دشت منتقل کنند. به عبارت دیگر اندیشه انتقال آب از دره راگه به سطح دشت منجر به توسعه سازه آبی جدیدی به نام "سفته" یا آب دالان شده است. در این مطالعه برای اولین بار قنات و سفتههای توسعه یافته در دره راگه معرفی شدهاند. با استفاده از نرمافزار موقعیتیاب GeoSetter موقیعت سازه مورد نظر مشخص و مکانیزم ساخت و استحصال و انتقال آب ارائه شد. در ادامه فرصتها، تهدیدها و چالشهای پیش روی این سازه‎های آبی و دره راگه بیان شده است. در نهایت پیشنهاد شد بحث حقابه زیست محیطی رودخانه گیودری و دره راگه به عنوان اولویت در نظر گرفته شود. هم چنین با مشارکت اداره میراث فرهنگی و گردشگری، اداره مدیریت منابع آب و هم چنین اداره محیط زیست بحث حفاظت و همچنین توسعه گردشگری دره راگه در اولویت امور قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Qanat ، gallery (Sefte) ، Rageh Valley ، extraction of groundwater ، قنات ، گالری (سفته) ، دره راگه ، استحصال آب سطحی