واکاوی هوش عاطفی در قصیده "بلقیس" نزار قبانی بر اساس مدل دانیل گلمن

هوش عاطفی و پرداختن به آن، یکی از محوری ترین و در عین حال پیچیده ترین روش رسیدن به عمق معانی در نوشتار ادبی است. گلمن روان شناس معاصر آمریکایی، از جمله صاحب نظرانی است که دیدگاهی دقیق وجامع نسبت به هوش عاطفی دارد؛ با رویکرد وی می توان به شناخت کاملی از خلق یک نوشتار ادبی از جهت روان شناسانه دست یافت به طوری که منجر به درک صحیح معنای نهفته در یک متن می شود. در نظریه وی، هوش عاطفی دارای چهار مولفه خودآگاهی، خود کنترلی، هوشیاری اجتماعی یا توانایی های همدلی وخودانگیزی است. در نوشتار حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به واکاوی ابعاد هوش عاطفی دانیل گلمن در این قصیده پرداخته شده، تا توام با دریافت معانی ثانویه، به درکی درست از روحیات شاعر نسبت به معشوق دست یابد. قصیده «بلقیس»، آیینه تمام نمای اندیشه ها، و احساسات شاعر نسبت به همسرش است و شخصیت بلقیس در این سروده نقش برجسته ای ایفا می کند و از طرف دیگر، این شعر را در دفاع از جامعه زنان سروده است، نتایج پژوهش حاکی از آن است که قصیده حاضر با تمام ابعاد هوش عاطفی گلمن تطابق دارد. بعد خودآگاهی پربسامدترین عناصر به کار گرفته شده در این شعر بوده و شاعر ضمن خود آگاهی از عواطف خود و تاثیرات آن ها، نسبت به حالت فیزیولوژیکی و روانی بلقیس نیز شناخت کامل دارد. شاعر ضمن آگاهی از عواطف خود و همسرش، خود را مدیریت کرده و انگیزه درونی اش را مقاومت و انتقام خون بلقیس معرفی می-کند و حس همدلی اجتماعی خود را نسبت به مردمان سرزمینش اعلام می دارد.

کلیدواژه ها:

نقد روانشناسی ، هوش عاطفی ، دانیل گلمن ، نزار قبانی ، بلقیس