اثر روش های مختلف خاک ورزی و کاشت بر فشردگی خاک، تراکم علف های هرز و عملکرد نخود دیم

مقدمه: نخود از حبوبات مهم مناطق دیم می­باشد که می­توان در تناوب گندم دیم قرار داد. با توجه به کمبود رطوبت در مناطق دیم و نیز کاهش حاصلخیزی خاک به دلیل استفاده مداوم از روش رایج خاک­ورزی و عدم حفظ پوشش گیاهی، استفاده از سامانه­های خاک­ورزی حفاظتی در این مناطق با توجه به مزایای آن در حفظ رطوبت خاک، کاهش فرسایش خاک و افزایش حاصلخیزی خاک رو به گسترش می­باشد. همچنین کشت نخود بدلیل اثرات آن در کشاورزی پایدار و کاهش مصرف کودهای ازته در سیستم تناوبی در حال توسعه است. به­علاوه حبوبات را می­توان برای بازیابی مناطقی که در آن خواص فیزیکی و شیمیایی خاک در طول زمان پسروی داشته است، توصیه نمود.روش شناسی: شش روش خاک­ورزی و کاشت نخود در بقایای گندم شامل: T۱- کم­خاک­ورزی با خاک­ورز مرکب حفاظتی (چیزل­پکر) + کاشت نخود با عمیق­کار، T۲- خاک­ورز مرکب مجهز به تیغه­های زیرشکن، قلمی و غلتک+ کاشت نخود با عمیق­کار، T۳- کشت نخود با خطی­کار کشت مستقیم، T۴- خاک­ورز مرکب مجهز به تیغه­های زیرشکن، قلمی و غلتک + استفاده از دستگاه تسطیح­کن غلتک­دار + کاشت نخود با عمیق­کار، T۵- استفاده از تسطیح­کن غلتک­دار + کشت نخود با خطی­کار کشت مستقیم و T۶-  روش مرسوم منطقه (دستپاشی و پوشاندن بذر با گاوآهن شش خیش) به عنوان شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصافی به مدت سه سال اجرا شد.یافته های پژوهش: نتایج تجزیه مرکب سه ساله نشان داد که اثر روش­های مختلف خاک­ورزی و کاشت بر عملکرد و اجزای عملکردی نخود معنی­دار بود.  کشت نخود با خطی­کار کشت مستقیم با میانیگن عملکرد ۶/۶۰۸ کیلوگرم در هکتار و تیمار مرسوم منطقه  با میانگین عملکرد ۳/۳۶۹ کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد نخود را به خود اختصاص دادند. اثر روش­های مختلف خاک­ورزی بر وزن علف­های هرز معنی­دار بود. تیمارهای T۲، T۳ و T۵ کمترین مقدار علف­های هرز و تیمارهای T۱ و T۶ بیشترین مقدار علف­های هرز را به خود اختصاص دادند. از نظر اقتصادی، بیشترین ارزش ناخالص (۲۶۷۷۸۴۰۰۰ ریال در هکتار) و ارزش خالص (۲۶۱۷۸۴۰۰۰ ریال در هکتار) مربوط به کشت نخود با خطی­کار کشت مستقیم بود که بیشترین ارزش را در بین تیمارهای مورد بررسی نشان داد. بر اساس نتایج بدست آمده می­توان روش کشت مستقیم نخود در بقایای گندم را برای شرایط مشابه با آزمایش حاضر توصیه کرد.

کلیدواژه ها:

بی خاک ورزی ، تراکم علف هرز ، چیزل پکر ، حبوبات ، کم خاک ورزی