کشت دوم کلزا (Brassica napus L.) در اراضی شالیزاری: مروری بر تحقیقات انجام شده برای رفع چالش ها و پایداری تولید

با توجه به رشد روزافزون جمعیت و افزایش مصرف سرانه روغن خوراکی، توسعه کشت دانه های روغنی از اهمیت بالایی برخوردار است. کلزا یکی از مهم ترین گیاهان دانه روغنی است که با شرایط آب و هوایی اغلب مناطق ایران سازگاری دارد. کشت گیاهان پاییزه در اراضی شالیزاری یکی از راهکارهای افزایش بهره وری و افزایش درآمد کشاورزان است. با توجه به سطح وسیع اراضی شالیزاری شمال کشور، کشت پاییزه کلزا در اراضی شالیزاری می تواند راهکار مناسبی برای افزایش تولید دانه های روغنی و خوداتکایی تولید روغن باشد. هدف از تحقیق حاضر، مروری بر تحقیقات انجام شده روی گیاه کلزا به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری شمال کشور و ارائه راهکارهایی به منظور افزایش بهره وری و تولید پایدار این محصول است که با استفاده از راهبرد جست وجوی PRISMA انجام شد. نتایج نشان داد که به دلیل سنگینی بافت خاک اراضی شالیزاری و پرهزینه بودن احداث زه کش های زیرزمینی، ایجاد زه کش های سطحی مناسب ترین روش برای تسهیل خروج آب از مزرعه است. شیوه کم خاک ورزی نسبت به سایر شیوه های خاک ورزی برای زراعت کلزا در شالیزار دارای مزیت نسبی است. تاریخ مناسب کاشت کلزا در گیلان ۱۰ مهر تا ۱۵ آبان و در مازندران ۱۵ مهر تا ۱۰ آبان است. محلول پاشی کود نیتروژن مکمل در مراحل ساقه رفتن و گل دهی باعث افزایش عملکرد و کارایی مصرف کود نیتروژن در کلزا می شود. همچنین رعایت زمان برداشت مناسب، تراکم مطلوب بوته، مدیریت تغذیه، استفاده از بذرهای با کیفیت، استفاده از ارقام زودرس و سازگار با منطقه نقش مهمی در توسعه و پایداری زراعت کلزا در اراضی شالیزاری شمال کشور ایفا می­ کنند.

کلیدواژه ها:

Drainage ، Early maturity ، Harvesting time ، Oilseed rape and Productivity ، بهره وری ، زمان برداشت ، زودرسی ، زه کشی و کلزا