بررسی نقش زنان در روایت های موسیقی عاشیقی مطالعه موردی: «اصلی و کرم» و «شاه اسماعیل و عرب زنگی»

در جامعه ترکان باستان به دلیل شیوه زندگی و ارزش های فرهنگی، زنان همواره در پدیده های اجتماعی حضور داشته اند. به فراخور زمان و تغییر الگوها، این حضور به لحاظ کمی و کیفی متفاوت بوده است. عاشیقی به عنوان یکی از جریانات هنری و اجتماعی ترکان نیز در جنبه های مختلف خود شاهد تاثیر حضور زنان است؛ اما با وجود این، نقش زن در این هنر کمتر مورد توجه بوده است. صر ف نظر از مجریان و مخاطبان زن، نقش های زنانه در روایت های عاشیقی (بن مایه های اصلی یک کارگان عاشیقی) از دیرباز تا کنون همواره رکن اصلی و جریان ساز بوده و اهمیتی همپای نقش های مردانه داشته اند. این تحقیق به روش کیفی و مبتنی بر توصیف و تحلیل محتوا و به منظور معرفی انواع نقوش زنانه و آشکار ساختن جلوه های مستور آن ها تهیه شده است. علاوه بر مرور بر سیر تحول این نقوش در گذر زمان، دو روایت نیز به عنوان نمونه نقوش زنانه در داستان های متاخر عاشیقی ارائه می شوند. علاوه بر آشکارسازی اهمیت نقش زن در عاشیقی و دسته بندی این نقوش، فرضیه های مطرح شده درباره تاثیر نقوش زنانه از منظر موسیقایی نیز بر اجراهای عاشیقی بررسی شد. نتایج مصاحبه ها و مطالعه هاواها و تجمیع یافته های میدانی حاکی از عدم تفاوت موسیقایی محسوس در بخش های مربوط به زنان در مقایسه با اپیزودهای مردانه است.