شناسایی مولکولی توده های بذری با استفاده از نمونه های بالک بذر: مطالعه موردی بر روی توده های بذری گیاه یونجه زراعی

ایران یکی از مهم­ترین مراکز تنوع ژنتیکی گیاه یونجه در جهان می باشد و انواع مختلفی از آن در کشور وجود دارد. تایید اصالت توده ها و ارقام یونجه از این لحاظ که تنوع ژنتیکی در این گیاه می تواند تاثیر مستقیمی بر عملکرد و کیفیت علوفه و بذر داشته باشد، از اهمیت ویژه ای برای کشاورزان و تولیدکنندگان بذر برخوردار است. در این راستا در مطالعه حاضر، توسعه روشی برای شناسایی و تفکیک مهمترین توده های یونجه زراعی ایران به­وسیله نشانگرهای ریزماهواره مورد توجه قرار گرفت. به­منظور تسهیل تمایز و تفکیک توده های یونجه مورد نظر، آلل های اختصاصی و یا به­عبارت بهتر ژنوتیپ آللی اختصاصی برای هر توده شناسایی گردید. بدین منظور از نمونه های تصادفی حاوی ۱۰۰ بذر از هر توده استفاده گردید که در نهایت از طریق ۹ جایگاه ریزماهواره با استفاده از ژنوتیپ آللی اختصاصی شناسایی شده برای هر توده به وضوح تفکیک شدند. بیشترین قابلیت تفکیک متعلق به نشانگرهای MTIC۲۳۳، BI۹۰، ACT۰۰۹، TC۷، MTIC۱۸۳، MS۳۰، MTIC۲۳۸ و AFCA۱۱ بود. دورترین فاصله ژنتیکی مربوط به توده های ۵-B و خارجی و هم­چنین توده های ۲۹-N و خارجی و نزدیک­ترین فاصله مربوط به توده­های ۲۷-G، ۹-H و ۲۱-R بود. با توجه به نتایج حاصل به­نظر می رسد توده های ۹-H، ۲۱-R، ۲۷-G، ۲۵-B، ۵-B و ۲-G دارای زمینه ژنتیکی مشترک و با شباهت بیشتری نسبت به بقیه توده ها می باشند. روش پیشنهادی در این مطالعه به­سادگی و در مدت کوتاه (یک تا دو روز) امکان شناسایی توده یونجه مورد نظر را بدون نیاز به استخراج DNA از برگ فراهم می نماید.

کلیدواژه ها:

Alfalfa ، SSR ، Microsatellite ، Bulk seed ، Genetic identification ، Authentication ، Molecular marker ، یونجه ، شناسایی ، ریزماهواره ، توده بذری ، نشانگر مولکولی ، اصالت