بررسی تغییرات دما، بارش و NDVI در ایستگاه های ساحلی و مرتفع استان مازندران

خلاصه تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از چالش های عمده زیست محیطی قرن حاضر، اثرات گسترده ای بر اکوسیستم ها، منابع آب، کشاورزی و معیشت انسان ها داشته است. این پژوهش با استفاده از داده های هواشناسی و سری های زمانی شاخص پوشش گیاهی (NDVI) سنجنده MODIS، روند تغییرات در ایستگاه های ساحلی و مرتفع با آزمون ناپارامتری من-کندال طی دوره (۲۰۲۰–۲۰۰۱) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که در تمامی ۸ ایستگاه مورد بررسی، روند افزایشی معناداری در دمای حداکثر (Tmax) و حداقل (Tmin) در سطح اطمینان ۹۵٪ مشاهده می شود، به طوریکه میزان آماره z بیشترین افزایش Tmax در ایستگاه بندر امیرآباد (۶٫۸۳) و بیشترین افزایش Tmin در رامسر (۸٫۶۷) را نشان داد. از سوی دیگر، بارش (Rain) در ۶ ایستگاه مانند بلده با ۱۲٫۲۰کاهشی و معنادار بوده، در حالی که در نوشهر (۰٫۷۰)و رامسر (۱٫۵۷) روند مثبت اما فاقد معناداری آماری مشاهده شده است. در مورد شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، بهبود معنادار در ۴ ایستگاه مرتفع و اما کاهش NDVI در ۴ ایستگاه ساحلی مشاهده شد. بطور کلی در نواحی ساحلی، افزایش محسوس دما همراه با کاهش بارش، کاهش پوشش گیاهی را به همراه داشته است. این در حالی است که در مناطق مرتفع، علیرغم روند مشابه افزایش دما و کاهش بارش، گسترش غیرمنتظره پوشش گیاهی مشاهده شده که می تواند پیامد تاثیرات دمای بالاتر بر رشد گیاهان در این مناطق باشد. این یافته ها نقش دوگانه ارتفاع را در تعدیل اثرات تغییرات اقلیمی برجسته می سازد. مناطق ساحلی به دلیل خشکی افزایی و کاهش پوشش گیاهی آسیب پذیرترند، در حالی که پاسخ اکوسیستم های مرتفع به تغییرات دما و بارش پیچیده تر است. مطالعه حاضر با تلفیق سنجش از دور و تحلیل آماری روند، این پژوهش چارچوبی علمی برای ارزیابی تعاملات اقلیم-پوشش گیاهی در مناطق با تنوع توپوگرافیک ارائه می دهد که می تواند به سیاست گذاران و مدیران محیط زیست در منطقه مورد مطالعه کمک کند.

کلیدواژه ها:

تغیراقلیم ، سنجش از دور ، من-کندال ، MOD۱۳Q۱