بررسی و تحلیل تفاوت های بین رشته ای در ساختار ژانر علمی بخش «مقدمه» مقالات پژوهشی علوم انسانی

هدف: هدف این پژوهش تحلیل ژانر علمی بخش مقدمه مقالات پژوهشی بر اساس مدل CARS سوئلز به عنوان یک الگوی شناخته شده در علوم انسانی و نشان دادن تفاوت های احتمالی بین رشته ای آن در این حوزه بود.روش شناسی: این پژوهش به روش تلفیقی بر اساس الگوی CARS و بررسی تفاوت های احتمالی بین رشته­ای طراحی شد. داده های متنی پژوهش، شامل مقدمه مقالات در سه حوزه متفاوت علوم انسانی بود که عبارت اند از: ۱. علوم تربیتی و روان شناسی ۲. ادبیات فارسی ۳. مدیریت. در مجموع، ۴۵ مقاله به روش تصادفی خوشه ای از بین مقالات مورد تایید وزارت علوم در دهه اخیر، به عنوان نمونه انتخاب شد. این مقالات در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا مبتنی بر کدگذاری گام ها و زیر گام های گفتمانی مدل CARS بررسی شد. سپس، با کمک مقیاس لیکرت، به هر گام به عنوان یک متغیر امتیاز داده شد و میانگین امتیاز گام ها در بخش کمی برای هر مقاله محاسبه و با آزمون آماری کروسکال والیس به صورت بین­رشته ای مقایسه شد.یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که رعایت زیر گام ها در رشته های منتخب به طور محسوس و معناداری متفاوت است. مقالات رشته مدیریت بیشترین انطباق را با گام ها و زیر گام های گفتمانی مدل CARS داشت. گام نخست (تعیین قلمرو پژوهش) و گام سوم (پر کردن خلا پژوهش) بیشترین انطباق را در هر سه رشته داشت و گام دوم (تبیین خلا پژوهش) کمترین انطباق مشاهده شده در هر سه رشته بود.نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که یکی از الگوهای مقبول نگارش علمی در سطح بین المللی در کشور ما به خوبی رعایت نمی شود. این ناهمگونی به ویژه در بیان چرایی و لزوم انجام پژوهش مشهودتر بود. ازآنجاکه ژانر نوشتار علمی موجب افزایش قابلیت درک متن علمی توسط خواننده متخصص می شود. این موضوع موجب افزایش احتمال استناد به مقاله و درنتیجه، افزایش رویت پذیری مقاله و استنادات بیشتر می شود؛ لذا نتایج به دست آمده این پژوهش در ارزیابی مشکل موجود کاربردی و قابل اجرا است.

کلیدواژه ها:

نگارش دانشگاهی ، جامعه گفتمانی ، تحلیل ژانر ، مقدمه مقالات ، مدل CARS