مطالعه ای بر تاثیر طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی بر پیشبینی نشخوار فکری در افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن

در روانشناسی اختلال بدریختانگاری (به انگلیسی: Body-Dysmorphic Disorder) یا اختلال بدشکلی بدنی که گاهی هنوز به آن دیسمورفوفو بیا، به اختصار BDD، نیز گفته میشود، یک اختلال روانی است که با این ایده وسواسگونه توصیف میشود که برخی از جنبههای بدن یا ظاهر خود به شدت ناقص است و بنابراین اقدامات پنهانی را برای پنهان کردن یا رفع آن انجام میدهد. اختلالی است که مهمترین تظاهر آن اشتغال ذهنی مفرط به وجود نقصی خیالی یا بزرگنماییشده در ظاهر است. در نوع هذیانی اختلال بدریخت انگاری، عیب تصور میشود. اگر نقص واقعی باشد، اهمیت آن به شدت اغراق میشود. در هر صورت، افکار در مورد آن فراگیر و مزاحم است، و ممکن است روزانه چند ساعت را درگیر آنها باشد، باعث پریشانی شدید و اختلال در فعالیتهای عادی دیگر شود. DSM-۵ اختلال بدریخت انگاری را در طیف وسواسی-اجباری طبقهبندی میکند و آن را از بیاشتهایی عصبی متمایز میکند. به طور کلی اختلال بدشکلی بدن (BDD) با مشغله ذهنی در مورد نقص فیزیکی تصور شده یا اغراق آمیز، که شامل هر قسمت از بدن میشود، مشخص میشود. هدف پژوهش حاضر شناسایی طرحوارههای ناسازگار اولیه و سبکهای دلبستگی در پیشبینی نشخوار فکری در افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن بود. طرح پژوهش از نوع پس رویدادی و از نوع توصیفی-همبستگی است. نمونه پژوهش شامل کلیه مراجعین زن به کلینیکهای جراحی زیبایی شهر تهران در سال ۱۴۰۲ میباشد. ۷۰ نفر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-۲۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین طرحوارههای ناسازگار و نشخوار فکری در مددجویان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و سبک دلبستگی مضطرب/دوسوگرا با نشخوار فکری رابطه معناداری داشت (۰.۴۴=R). تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که در متغیر طرحواره های ناسازگار اولیه، طرحواره هوشیاری و ناسازگار نقص/شرم و در سبک دلبستگی، سبک دلبستگی مضطرب/دوسوگرا پیش بینی کننده بهتر نشخوار فکری در مراجع هستند. نتایج نشان میدهد که در درمان اختالالت بدشکلی بدن، توجه به محتوای فکری و سبکهای دلبستگی در مراجع و استفاده از تکنیکهای طرحواره درمانی برای کمک به بیماران برای رهایی از افکار غیر ضروری و نشخوارکننده حائز اهمیت است.

کلیدواژه ها:

بدشکلی بدن ، نشخوار فکری ، طرحواره ناسازگار اولیه ، اختلال دلبستگی