ژئوشیمی و پترولوژی سنگ های خروجی مافیک جنوب گنبد، شمال غرب ارومیه

سنگ های خروجی مافیک جنوب گنبد، شمال غرب ارومیه، به سن پلئیستوسن بر روی رسوبات دشت سیلابی قدیمی در پهنه سنندج-سیرجان رخنمون دارند. این سنگ ها به صورت منشوری و اسکوری گسترش یافته اند. مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی نشان داد که، سنگ های این منطقه، لامپروفیر کامپتونیتی با مشخصاتی شبیه به آلکالی بازالت و تراکی بازالت بوده، ماهیت آلکالن دارند و به صورت یک روانه گدازه ای در بین روانه های بازالتی-تراکی بازالتی رخنمون دارند. عمده کانی های تشکیل دهنده این سنگ ها، کلینوپیروکسن همراه با کانی های فرعی آمفیبول می باشند. همه نمونه های سنگی دارای بافت پورفیری، گلومروپورفیری و آمیگدالوئیدال هستند.سنگ های آتشفشانی منطقه گنبد در عناصر Ba، Th، U و LREE غنی شدگی و در عناصر Ta، Nb، Hf و Rb فقیرشدگی نشان می دهند که با جایگاه زمین ساختی حاشیه قاره ای سازگار است. پس از اتمام فرورانش نئوتتیس به زیر ایران مرکزی، شکست در بقایای پوسته اقیانوسی در زیر زون برخوردی صفحه های عربی و اوراسیا تحت شرایط درون صفحه ای اتفاق افتاد. فشار ناشی ازهمگرایی مایل صفحه های عربی و اوراسیا و گسترش عملکرد گسل های امتداد لغز راستگرد که با شکست بقایای پوسته اقیانوسی توسعه یافته اند، باعث افزایش دما، کاهش فشار و در نتیجه ذوب در گوشته بالایی شد. مذاب های گوشته ای مافیک که از راه این سامانه گسل ها بالا آمدند، پیش از فوران با مواد زون فرورانشی قاره ای آلوده شدند.

کلیدواژه ها:

لامپروفیر ، کامپتونیت ، آلکالن ، فرورانش ، گنبد