مقایسه ی اثربخشی درمان آگاهی و ابراز هیجانی و درمان پذیرش و تعهد بر درد و خستگی مرتبط با سرطان در بیماران مبتلا به سرطان پستان

مقاله پژوهشیمقدمه: سرطان پستان، شایع ترین سرطان زنان است. درد و خستگی مرتبط سرطان یکی از فراوان ترین و ناتوان کننده ترین پیامدهایی است که کیفیت زندگی این بیماران را تحت تاثیر قرار می دهد. از این رو هدف این پژوهش، مقایسه ی اثربخشی درمان آگاهی و ابراز هیجانی (Emotional Awareness and Expression Therapy) EAET و درمان پذیرش و تعهد (Acceptance and Commitment Therapy) ACT برخستگی مرتبط با سرطان و شدت درد زنان مبتلا به سرطان پستان بود.روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه شاهد و پیگیری دو ماهه بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مرکز خیریه مهر سهیلا واقع در شهرستان البرز بود. شرکت کنندگان با رضایت آگاهانه در پژوهش شرکت کردند. تعداد ۷۵ نفر واجد شرایط با نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی درمان آگاهی و ابراز هیجانی (۲۵ نفر) و درمان پذیرش و تعهد (۲۵ نفر) و گروه شاهد (۲۵ نفر) جایگزین شدند. برای گروه های آزمایشی به طور جداگانه روش درمان آگاهی و ابراز هیجانی و پذیرش و تعهد طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای به صورت درمان گروهی در فاصله ی زمانی زمستان ۱۴۰۲ تا بهار ۱۴۰۳ اجرا گردید و داده ها از طریق پرسش نامه های خستگی ناشی از سرطان و مقیاس دیداری درد جمع آوری شد. داده های حاصل با تحلیل کوواریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد.یافته ها: هر دو روش درمانی به طور معنی داری بر کاهش درد و خستگی مرتبط با سرطان موثر بوده است و درمان اگاهی و ابراز هیجانی تاثیر بیشتری نسبت به درمان پذیرش و تعهد بر نمره ی کلی درد و شدت خستگی مرتبط با سرطان داشت و این اثر تا مرحله ی پیگیری ادامه یافت (۰/۰۵ > P).نتیجه گیری: آموزش آگاهی و ابراز احساسات و درمان پذیرش و تعهد در کاهش درد و خستگی بیماران مبتلا به سرطان پستان موثر بود. در بیماران دچار سرطان پستان، به دلیل عدم آگاهی نسبت به ماهیت بیماری و نقش تعیین کننده عوامل روان شناختی در میزان بهبودی و فرایند درمان، لازم است شرایطی فراهم نمود که احساسات و هیجان های آنها به خوبی تنظیم شده و ابراز شوند، لذا توصیه می شود که در کنار درمان های دارویی، روانشناسان سلامت در مراکز درمانی و کلینیک های روانشناختی از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و به ویژه درمان آگاهی و ابراز هیجانی جهت کمک به بیماران مبتلا به سرطان پستان در پذیرش بیماری و تلاش برای درمان آن و تخلیه و تنظیم هیجانات خود و کاهش درد و خستگی ناشی از بیماری استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

علائم فیزیولوژیک سرطان پستان ، درمان درد و خستگی ، آموزش بیان هیجان ، پذیرش و تعهد