مطالعات زیست محیطی منبع آلودگی خاک در مناطق دگرسانی و کانی سازی (موردپژوهی: شمال غرب مشگین شهر)

زمینه و هدف: خاک شمال غرب مشگین شهر که در معرض فرایندهای کانی سازی و دگرسانی قرار گرفته اند، حاوی مقادیر زیادی عناصر سمی و سنگین هستند که موجب آلودگی این منطقه می گردد. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر مطالعات زیست محیطی منابع خاک در مناطق دگرسانی و کانی سانی در شمال غرب مشگین شهر می باشد. مواد و روش ها: در پژوهش حاضر به فراخور نیاز از مطالعات کتابخانه ای، میدانی بهره برده شده است. بدین گونه با استفاده از نقشه های توپوگرافی (۱:۲۵۰۰۰۰،۱:۵۰۰۰۰ ) و مطالعه ی عکس های هوایی (۱:۲۰۰۰۰) نقشه هیدروگرافی منطقه تهیه شد. در ادامه نیز به نمونه برداری خاک و آماده سازی آن پرداخته شد. برای تجزیه ی شیمیایی خاک های زراعی، باغی، مرتعی و لم یزرع روی سنگ ها و زون های کانی سازی و دگرسانی این منطقه، از حدود ۷۰ نقطه نمونه به صورت انتخابی تهیه شد. نمونه های خاک از افق سطحی یعنی محل نفوذ ریشه برداشته شده است. بعد از برداشت نمونه های خاک به وزن تقریبی یک کیلوگرم ، ۵۰۰ گرم آن به عنوان نمونه شاهد نگهداری و ۵۰۰ گرم آن نیز به آزمایشگاه جهت تجزیه ی شیمیایی منتقل شد. لازم به ذکر است نمونه ها به روش ICP-Ms مورد تجزیه ی شیمیایی قرار گرفته و مقادیر ۴۷ عنصر مهم مورد اندازه گیری قرار گرفت. یافته ها: مقایسه ی نتایج به دست آمده از تجزیه ی خاک های منطقه با مقادیر مجاز و استانداردهای زیست محیطی موجود نشان داد که آلودگی خاک ها به عناصر طلا، آهن، وانادیوم، گوگرد، و آرسنیک شدید بوده و غلظت بسیاری از عناصر دیگر نیز از مقادیر استاندارد بیشتر است. بر اساس مقادیر شاخص آلودگی به کار رفته در پژوهش ۵۵/۷ درصد از نمونه ها با ۱ نتیجه‎ گیری: با توجه به تشابهات نتایج مقایسات غلظت عناصر با استانداردها و حدود مجاز آن ها، فاکتورهای غنی ساز و شاخص های آلودگی می توان نتیجه گرفت که بیشتر نمونه های تجزیه شده از خاک منطقه مورد مطالعه آلوده هستند. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می گردد نسبت به خاک برداری و جابه جایی، بهسازی فیزیکی (شست وشوی خاک، فلاشینگ خاک) و بهسازی های بیولوژیکی (تجزیه بیولوژیکی دوغابی، بهسازی بیولوژیکی نابرجا و برجا بهسازی به روش مقاوم سازی و پایدارسازی) اقدام گردد.

کلیدواژه ها:

آلودگی ، دگرسانی ، کانی سازی ، زیست محیطی ، خاک ، مشگین شهر