تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی پایه چهارم، پنجم و ششم ابتدایی سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ بر اساس میزان توجه به مولفه های زمین و محیط زیست

پیشینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی پایه چهارم، پنجم و ششم ابتدایی براساس میزان توجه به مولفه های زمین و محیط زیست انجام شده است. روش ها: از روش تحلیل محتوا بصورت کیفی، کمی. جامعه آماری، کتاب های پایه چهارم، پنجم و ششم دوره ابتدایی سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ است. متن، پرسش ها و تصویرکتاب ها تحلیل شده است. ۱۱ مولفه زمین و محیط زیست شامل، ناهمواری ها، آب و هوا، گیاهان و جانوران، آب ها، معادن و منابع انرژی، جنگل ها و زیستگاه ها، خاک ها، حوادث طبیعی، زمین و جغرافیا، انسان و جغرافیا و آلودگی بررسی گردید. یافته ها: از بین این مولفه ها در کتاب های مطالعات دوره دوم ابتدایی رتبه های اول تا سوم به ترتیب، آب با ۱۳۵ فراوانی (۲۶/۲۶ درصد)، زمین و جغرافیا با ۷۶ فراوانی ( (۷۸/۱۴ درصد) و ناهمواری ها با ۷۴ فراوانی (۴/۱۴ درصد) رتبه سوم، رتبه های آخر به ترتیب خاک با ۸ فراوانی (۵/۱ درصد)، آلودگی با ۵ فراوانی (۱درصد) و حوادث طبیعی با ۴ فراوانی (۸/۰ درصد) را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد، مولفه حوادث طبیعی فقط با ۴ فراوانی در کتاب پنجم بوده با توجه به اینکه کشور ما دهمین کشور از لحاط بلایای طبیعی است.مولفه آلودگی یک مورد پایه چهارم و ۴ مورد پایه پنجم بوده در پایه ششم هیچ مبحثی در مورد آلودگی نیست در صورتی که درک و فهم دانش آموز بالاتر است. نادیده گرفتن این مولفه ها باعث می شود دانش آموز در مقابل حوادث طبیعی و آلودگی ها ناتوان باشد دانش آموزان به عنوان شهروندان جامعه و آینده سازان کشور باید بدانند در مقابل رفتار طبعت چگونه باشند تا بتوانند در جهت کاهش رفتار های نامطلوب بر کره ی زمین و افزایش رفتار های مطلوب زیست محیطی قدم بردارند.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، آموزش ابتدایی ، مطالعات اجتماعی ، مولفه های محیط زیست ، زمین.