بررسی چالش های قدمت و کیفیت ساختمانی در راستای تحقق شهر پایدار و ارتقای زیست پذیری شهری (مطالعه موردی: شهرک بزین، منطقه ۱۰ شهرداری شیراز)

مقدمه: زیست پذیری شهری به عنوان مفهومی کلیدی، به کیفیت زندگی در شهرها اشاره دارد و تحت تاثیر عواملی مانند قدمت و کیفیت ساختمانی و وضعیت بافت های ناکارآمد قرار می گیرد. قدمت و کیفیت ساختمانی، نقش مهمی در دسترسی و ایمنی شهری ایفا می کنند، در حالی که بافت های ناکارآمد چالش هایی برای توسعه پایدار ایجاد می کنند. چرخه نوسازی و بهسازی، راهکاری اساسی برای تبدیل این بافت ها به فضاهای کارآمد و زیست پذیر است.مواد و روش ها:این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و توسعه محور بوده و از لحاظ روش شناسی، رویکردی توصیفی-تحلیلی دارد. در فرآیند تحلیل داده ها، از تکنیک های تحلیل فضایی بهره گرفته شده است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی زیست پذیری شهری با تمرکز بر دو شاخص مهم، شامل قدمت و کیفیت ساختمانی در مقیاس محلات شهری (سطوح کوچک تر از مناطق) است. برای دستیابی به این هدف، از ابزارهای نوین مانند سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزارهای Excel، ArcGIS و Google Earth استفاده شده است. نتایج: نقشه پهنه بندی واحدهای ساختمانی بر اساس کیفیت ابنیه ساختمانی نشان می دهد که ۵۴ درصد ساختمان ها دارای کیفیت مناسب و ۴۴ درصد قطعات دارای کیفیت نامناسب هستند. همچنین، ۱۵ معبر درجه یک و ۱۰۰ معبر درجه دو در شهرک شناسایی شد که ۹۰ درصد آن ها از نفوذپذیری مناسبی برای حرکت سواره برخوردار هستند.نتیجه گیری: ۱۶ درصد از قطعات مسکونی بیش از ۳۰ سال عمر دارند که باید به سرعت و با دقت شناسایی شده و در اولویت برنامه های بهسازی و نوسازی قرار گیرند. زیست پذیری این شهرک از نظر کیفیت ساختمانی نشان می دهد که تعداد زیادی از قطعات مسکونی بی کیفیت در این شهرک وجود دارد که باید در اولویت برنامه ریزی قرار گیرد. از نظر پراکندگی، بناهایی با کیفیت ساختمان پایین تر در تمام سطح شهرک گسترده شده اند و این نکته باید مورد توجه قرار گیرد. از دیگر یافته های این پژوهش می توان به این نتیجه رسید که مطالعات زیست پذیری در سطوح خرد (مانند محلات و شهرک ها) نسبت به سطوح کلان تر (مانند مناطق)، نتایج دقیق تر و کاربردی تری ارائه می دهند. همچنین، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان ابزاری کارآمد، قابلیت به روزرسانی دقیق و سریع اطلاعات را برای برنامه ریزی بهسازی و نوسازی شهری فراهم می کند و باید بیش از پیش مورد استفاده قرار گیرد

کلیدواژه ها:

GIS ، قدمت و کیفیت ساختمانی ، زیست پذیری شهری ، شهرداری شیراز