ارزیابی قدمت و ناپایداری ساختمانی در جهت افزایش پایداری و ارتقای زیست پذیری شهری (مطالعه موردی: شهرک بزین، منطقه ۱۰ شهرداری شیراز)

مقدمه:زیست پذیری شهری به عنوان مفهومی کلیدی، به کیفیت زندگی در شهرها اشاره دارد و تحت تاثیر عواملی مانند قدمت و ناپایداری ساختمانی و وضعیت بافت های ناکارآمد قرار می گیرد. ناپایداری و قدمت ساختمان ها، نقش مهمی در دسترسی و ایمنی شهری ایفا می کنند، در حالی که بافت های ناکارآمد چالش هایی برای توسعه پایدار ایجاد می کنند. چرخه نوسازی و بهسازی، راهکاری اساسی برای تبدیل این بافت ها به فضاهای کارآمد و زیست پذیر است.مواد و روش ها:این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و توسعه محور بوده و از لحاظ روش شناسی، رویکردی توصیفی-تحلیلی دارد. در فرآیند تحلیل داده ها، از تکنیک های تحلیل فضایی بهره گرفته شده است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی زیست پذیری شهری با تمرکز بر دو شاخص مهم، شامل قدمت و ناپایداری ساختمان ها در مقیاس محلات شهری (سطوح کوچک تر از مناطق) است. برای دستیابی به این هدف، از ابزارهای نوین مانند سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزارهای Excel، ArcGIS و Google Earth استفاده شده است. نتایج: نتایج این پژوهش نشان می دهد که از لحاظ ناپایداری ساختمانی، ۵۲ درصد از بافت شهرک مقاومت خوب، ۲۷ درصد مقاومت متوسط و ۲۱ درصد مقاومت ضعیف دارند. از نظر قدمت ساختمانی، نتایج نشان می دهد که ۶۵ درصد از قطعات کمتر از ۲۰ سال و ۳۵ درصد بیش از ۲۰ سال عمر دارندنتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که از نظر ناپایداری ساختمانی، ۵۲ درصد از بافت شهرک دارای مقاومت خوب، ۲۷ درصد مقاومت متوسط و ۲۱ درصد مقاومت ضعیف هستند. این آمار بیانگر آن است که بیشتر بافت شهرک از نظر سازه ای در وضعیت مطلوبی قرار دارد، اما همچنان ۲۱ درصد از بافت نیازمند توجه فوری برای بهسازی و نوسازی است. ۱۶ درصد از قطعات مسکونی بیش از ۳۰ سال عمر دارند که باید به سرعت و با دقت شناسایی شده و در اولویت برنامه های بهسازی و نوسازی قرار گیرند. با این حال، برای حفظ و بهبود شرایط موجود، برنامه ریزی دقیق تر و اقدامات پیشگیرانه برای بخش های با مقاومت ضعیف و قدمت بالا ضروری است .از دیگر یافته های این پژوهش می توان به این نتیجه رسید که مطالعات زیست پذیری در سطوح خرد (مانند محلات و شهرک ها) نسبت به سطوح کلان تر (مانند مناطق)، نتایج دقیق تر و کاربردی تری ارائه می دهند. همچنین، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان ابزاری کارآمد، قابلیت به روزرسانی دقیق و سریع اطلاعات را برای برنامه ریزی بهسازی و نوسازی شهری فراهم می کند و باید بیش از پیش مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

GIS ، عمر و قدمت ، ناپایداری ساختمانی ، زیست پذیری شهری ، شهرداری شیراز