بررسی عوامل تاثیرگذار در نوسانات سطح تراز آب دریای کاسپین

چکیده نوسانات سریع سطح تراز آب دریای کاسپین نقش مهمی در تعیین میزان مخاطرات فرسایشی، پیامدهای ناگوار زیست محیطی، تخریب و خشک شدن مناطق ساحلی، تالاب ها و خلیج های کناره ای و از بین رفتن منابع اقتصادی و تخریب صنایع دریایی دارد. هدف از این تحقیق بررسی عوامل تاثیرگذار بر سطح تراز آب دریای کاسپین و پیش بینی روند تغییرات سطح تراز آب دریای کاسپین در 10 سال آینده می باشد. در این تحقیق با استفاده از داده های ECMWF از سال 1992 الی 2021 که شامل میزان بارش بر روی دریای کاسپین، میزان تبخیر از روی آن و میانگین دمای سطح دریای خزر می باشد به بررسی عوامل تاثیرگذار در نوسانات سطح آب دریای خزر پرداخته شد. جهت تعیین میزان دبی ورودی آب رودخانه ها به دریای کاسپین از منابع کتابخانه ای معتبر استفاده گردید. داده های نوسانات دریای کاسپین از سازمان بنادر و جهت پیش بینی تراز آب دریای کاسپین در 10 سال آینده از سری زمانی و بسته تخصصی Forecast از نرم افزار R استفاده گردید. نتایج نشان می داد که میزان بارش بر روی دریای کاسپین روند کاهشی و از طرف دیگر میزان تبخیر از روی دریای خزر روند صعودی دارد. علت اصلی روند افزایشی تبخیر از روی دریای کاسپین، روند افزایشی دمای سطح دریا می باشد که در طول 30 سال حدود 1.1 درجه سانتی گراد افزایش را نشان می دهد. دبی آب رودخانه ولگا روند کاهشی را نشان می دهد که دلیل آن میزان روند کاهشی بارش و احداث سد در مسیر رودخانه ها به سمت دریا می باشد. پیش بینی تراز آب دریای کاسپین در 10 سال آینده، کاهش 10 سانتیمتر از سطح دریا را نشان می دهد. به عنوان یک نتیجه کلی، تغییرات اقلیمی باعث کاهش بارش، افزایش دما و افزایش تبخیر و نهایتا کاهش سطح دریای کاسپین می باشد، بطوریکه این روند تا سال های آینده نیز ادامه خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

دریای کاسپین ، سطح تراز ، بارش ، تبخیر ، دما