حس مکان و تجربه ی بودن در مساجد تاریخی: چارچوب روانشناختی و مرور تجربی

آگاهی از احساس قرار گرفتن در مکانی که رویدادهای تاریخی و مراسمات اعتقادی و مذهبی در آن رخ داده است از اهمیت زیادی برخوردار است. همانطور که ثبت ملی اماکن تاریخی با فهرست جهانی میراث مشخص شده است. بنابراین منظر روانشناختی بودن در مکان تاریخی، به تعریف سطح تعاملات اجتماعی، روانی و فرهنگی کمک می کند. پژوهش حاضر به دنبال بررسی تاثیر ویژگی های مختلف مکان در ادراک حس مکان، متغیرهای موثر در ارتقای حس مکان مذهبی هستند. به عبارتی کیفیت فضایی، تنوع بصری، ارتباطات اجتماعی، سرزندگی و معنویت به صورت مستقیم در ارتقای حس مکان موثر هستند. خاطرات قبلی، فعالیت به صورت مستمر و با تاثیر متغیرهای دیگر مستقیم در ارتقای حس مکان مذهبی موثر هستند. نتایج می دهد که در مکان های مذهبی، بایست مداخله کلیدی در کمترین تغییرات جدید و معطوف به تغییرات مهم در حس فضاهای جمعی باشد. نتایج نشان می دهد که جنسیت، میزان تحصیلات و سن بازدیدکنندگان با کمترین تاثیر در تفاوت حس مکان مساجد هستند و شاخص های اصلی ایجاد و تقویت حس مکان، ارتباط دهنده سه شاخص مهم تعریف کننده مساجد است. نشانه ها، عامل اصلی ارتباط دهنده مکان مساجد هستند و همچنین شاخص های کالبدی طرح معماری و فعالیت ها از مهمترین عوامل در تفاوت حس مکان مساجد می باشند. در این پژوهش از روش تحلیلی - تفسیری تاریخی استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

حس مکان ، مداخله مسجد ، تناسبات ، فرم ، روابط فضایی