بررسی بازتاب مولفه های فرهنگی در کتاب های درسی (مطالعه موردی: کتا ب درس عربی دوره متوسطه دوم ایران و مصر)

رسالت بنیادی همه نظام­های آموزشی، آماده­سازی ذهن دانش­آموز برای آینده در بستر فرهنگ می­باشد. به همین دلیل، محققان و اندیشمندان به عرصه آموزش ورود کرده و سرمایه­گذاری در اندیشه بشری برای عملیاتی کردن چشم­اندازهای آموزشی را جزو محوری­ترین فرایند به شمار می­آوردند. اما تحقق این چشم­انداز مستلزم شناخت رابطه آموزش با فرهنگ، گنجاندن محتوای فرهنگی در برنامه درسی و مواد آموزشی و در نهایت کشف و برجسته­سازی این مولفه­ها در فرایند آموزش به دانش­آموزان است. هدف از این جستار، برجسته­سازی مولفه­های فرهنگی به عنوان محتوای پنهان درسی کتاب­ «عربی، زبان قرآن (۱)» پایه دهم رشته علوم انسانی ایران است که با همتای خود، کتاب اللغه العربیه «هیا للابداع» دهم متوسطه کشور مصر با سنجه کمیت مورد ارزیابی قرار می­گیرند تا میزان بازتاب این مولفه­ها در محتوای کتاب درسی داخلی احصاء، و نقاط قوت و ضعف آن در مقایسه با همتای مصری، مورد نقد و بررسی قرار گیرد. کل محتوای دو کتاب به عنوان جامعه آماری در این پژوهش است که در ابتدا، داده­ها در قالب جدول و نمودار ارائه و در ادامه بصورت توصیفی-تحلیلی مورد کنکاش قرار می­گیرند. نتایج نشان می­دهد که، زمینه­های اسلامی(۴۵%)، اجتماعی(۶۷%) و دینی (۱۵%) در کتاب درسی مصر و زمینه­های اسلامی (%۵۴)، دینی(۸۴%) و صنایع فرهنگی(۷۰%) در کتاب درسی ایران بیشترین فراوانی را داشته و این جنبه­های اسلامی و دینی است که علی­رغم تفاوت در دفعات کاربرد، بصورت مشترک در صدر محتوای فرهنگی به کار رفته در کتاب­های درسی فوق می­باشد.

کلیدواژه ها:

آموزش ، مولفه های فرهنگی ، کتاب درسی عربی ، ایران ، مصر