تاثیر برخی شاخص های تغییر اقلیم بر توسعه ظرفیت پرورش قزل آلای رنگین کمان حوضه رودخانه بشار (استان کهگیلویه و بویراحمد)

استان کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۴۰۲ با تولید۲۳۰۰۰ تن ماهی قزل آلای رنگین کمان در کشور از جایگاه سوم برخوردار بوده است. عمده تولید آبزیان این استان در حوضه رودخانه بشار صورت می گیرد. در این تحقیق، ضمن بررسی میانگین آمار دما، بارندگی سالانه و دبی رودخانه بشار در این حوضه طی یک دوره دراز مدت، تغییرات مهم ترین پدیده های متاثر از اقلیم با نتایج مطالعات نرم افزاری ارائه شواهد تغییر اقلیم در حوضه آبریز مقایسه شد. همچنین تاثیر تغییرات مذکور بر پایداری و توسعه تولید قزل الای رنگین کمان مد نظر قرار گرفت. یافته ها حاکی از افزایش میانگین دمای سالانه و کاهش بارندگی سالانه (۱۸ درصد) در بلند مدت در حوضه بود به طوری که در ده ساله ابتدای دوره مورد بررسی میانگین بارش ۲۸۷ ± ۸۹۲ میلی متر و در هشت سال انتهایی به ۲۷۵ ± ۷۲۸ میلی متر (شکل ۵) بوده ولی فاقد تفاوت معنی داری با هم بودند (۰۵/۰P). یافته های حاصل از مطالعات نرم افزاری نشان داد که طی قرن آینده، افزایش درجه حرارت و کاهش بارندگی وجود داشته و کاهش بارش در نیمه دوم قرن بیشتر از نیمه اول آن است. بروز سیلاب و گل آلودگی آب سبب خسارت به مزارع با منبع آبی رودخانه شده و طی ۴ سال اخیر ۳ بار منجر به تلفات بیش از هزار تن ماهی شده است. احداث زه کش در حاشیه رودخانه با رعایت نکات فنی و ایمنی تاسیسات در مقابل سیل جهت احداث مزارع پرورش ماهی قزل الای رنگین کمان ضروری است. همچنین با افزایش تولید در واحد سطح با استفاده از مکانیزاسیون برگشت آب و فیلتراسیون در مزارع موجود می توان به توسعه آبزی پروری در جریان اصلی رودخانه بشار در پایین دست در محدوده دوروهان (بالاتر از ایستگاه ۴) تا انتهای حوزه آبریز در استان امیدوار بود. علاوه براین، پیشنهاد می شود که صدور مجوزهای جدید به تدریج طی ۱۰-۵ سال تنها با بررسی بازخورد بهره برداری از مجوزهای اولیه صادره، انجام شود.

کلیدواژه ها:

رودخانه بشار ، تغییر اقلیم ، توسعه آبزی پروری ، پرورش ماهی ، قزل الای رنگین کمان