هوش مصنوعی و نقش آن در ارتقاتفکر انتقادی و حل مسئله در دانش آموزان دبیرستانی

هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از مهم ترین فناوری های نوین، تاثیر قابل توجهی بر فرآیندهای یادگیری و آموزشی دارد. این فناوری نه تنها به بهبود روش های تدریس کمک می کند، بلکه نقش مهمی در توسعه ی مهارت های شناختی دانش آموزان، به ویژه تفکر انتقادی و حل مسئله، ایفا می نماید. در نظام آموزشی سنتی، تمرکز بیشتر بر انتقال اطلاعات و حفظیات بوده است، اما هوش مصنوعی می تواند با ایجاد محیط های یادگیری تعاملی، شخصی سازی شده و پویا، رویکردی فعال و خلاقانه را جایگزین روش های سنتی کند.یکی از مهم ترین کاربردهای هوش مصنوعی در آموزش، استفاده از سیستم های یادگیری تطبیقی (Adaptive Learning) است که بر اساس تحلیل داده های یادگیری هر دانش آموز، محتوای آموزشی را متناسب با نیازهای فردی او تنظیم می کنند. این سیستم ها امکان تفکر انتقادی را از طریق ایجاد چالش های شناختی مناسب فراهم کرده و با ارائه ی بازخوردهای فوری، مسیر حل مسئله را برای دانش آموزان شفاف تر می سازند. افزون بر این، چت بات های آموزشی و دستیاران مجازی می توانند به عنوان مربیانی هوشمند در جهت توسعه ی مهارت های استدلالی و تحلیلی دانش آموزان عمل کنند.همچنین، بازی های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی، شبیه سازها و ابزارهای حل مسئله ی دیجیتال، زمینه ای را فراهم می کنند که دانش آموزان بتوانند با مسائل واقعی و پیچیده مواجه شده و استراتژی های حل مسئله ی خود را تقویت نمایند. پژوهش ها نشان می دهند که یادگیری مبتنی بر هوش مصنوعی موجب افزایش درگیری شناختی (Cognitive Engagement) و ارتقای مهارت های تصمیم گیری می شود.بااین حال، چالش هایی مانند وابستگی بیش ازحد به فناوری، نیاز به آموزش معلمان در استفاده ی صحیح از هوش مصنوعی، و مسائل مربوط به حریم خصوصی داده ها ازجمله موانع پیش روی این رویکرد هستند. بنابراین، برای بهره گیری موثر از هوش مصنوعی در ارتقای تفکر انتقادی و حل مسئله ی دانش آموزان، باید رویکردی متعادل اتخاذ شود که ضمن استفاده ی هوشمندانه از فناوری، تعامل انسانی و خلاقیت دانش آموزان نیز حفظ گردد.این مقاله به بررسی تاثیرات مثبت و چالش های استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند یادگیری پرداخته و راهکارهایی را برای بهره گیری مطلوب از این فناوری در راستای تقویت تفکر انتقادی و حل مسئله در دانش آموزان دبیرستانی ارائه می دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ترکیب آموزش سنتی با فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند کیفیت آموزش را بهبود بخشیده و دانش آموزان را برای رویارویی با چالش های دنیای آینده آماده سازد.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، تفکر انتقادی ، حل مسئله ، یادگیری تطبیقی ، آموزش دیجیتال ، دانش آموزان دبیرستانی