استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی در طراحی فضای سبز شهری و کاهش مصرف آب در شهرداری ها

افزایش جمعیت شهری و تغییرات اقلیمی موجب کاهش منابع آبی در شهرها شده و مدیریت پایدار منابع آب در فضای سبز شهری به یکی از چالش های اساسی شهرداری ها تبدیل شده است. آبیاری گسترده و ناکارآمد فضای سبز شهری منجر به هدررفت حجم زیادی از آب شده و هزینه های نگهداری و تامین آب را برای مدیریت شهری افزایش داده است. در این میان، استفاده از گونه های گیاهی مقاوم به خشکی به عنوان یک راهکار علمی و اجرایی، می تواند نقش مهمی در کاهش مصرف آب و بهینه سازی فضای سبز شهری داشته باشد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی در طراحی فضای سبز شهری و میزان کاهش مصرف آب در شهرداری ها است. در این راستا، از روش تحقیق ترکیبی شامل مطالعات کتابخانه ای، بررسی های میدانی و تحلیل های آماری استفاده شده است. داده های این پژوهش از چندین شهر با اقلیم خشک و نیمه خشک در ایران (از جمله تهران، پرند و یزد) گردآوری شده و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از گونه های مقاوم به خشکی نظیر اسطوخودوس (Lavandula)، زرشک زینتی (Berberis)، آگاو (Agave)، کاکتوس ها و درختچه های بومی نظیر تاغ (Haloxylon) و گز (Tamarix) می تواند به کاهش ۰۳ تا ۰۵ درصدی مصرف آب در فضای سبز شهری منجر شود. علاوه بر این، هزینه های مربوط به آبیاری و نگهداری فضای سبز تا ۰۴ درصد کاهش یافته است. همچنین، داده های این پژوهش نشان می دهد که در مناطق شهری که گونه های مقاوم به خشکی جایگزین گیاهان پرمصرف شده اند، دمای سطحی زمین به طور میانگین ۵.۱ تا ۲ درجه سانتی گراد کاهش یافته و کیفیت هوای محیطی بهبود یافته است. نتایج نشان می دهد که این تغییرات نه تنها از نظر اقتصادی و محیط زیستی به نفع مدیریت شهری است، بلکه از نظر زیبایی شناختی و رضایت شهروندان نیز تاثیر مثبتی دارد. بر اساس یافته های این پژوهش، پیشنهاد می شود که شهرداری ها در برنامه های توسعه فضای سبز خود، گونه های گیاهی بومی و مقاوم به خشکی را جایگزین گیاهان پرمصرف نمایند. همچنین، استفاده از روش های نوین آبیاری مانند سیستم های آبیاری هوشمند و قطره ای می تواند بهینه سازی مصرف آب را تسریع بخشد. علاوه بر این، آموزش شهروندان و مشارکت عمومی در نگهداری فضای سبز کم آب بر می تواند پایداری این اقدامات را تضمین کند. در نهایت، سیاست گذاری های شهری باید به گونه ای تدوین شوند که مشوق استفاده

کلیدواژه ها:

گیاهان مقاوم به خشکی ، فضای سبز شهری ، مصرف آب ، شهرداری ، استفاده از آب