شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی موثر بر توسعه گردشگری در استان فارس با رویکرد آمایش سرزمین

این تحقیق با هدف شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی موثر بر توسعه گردشگری در استان فارس با رویکرد آمایش سرزمین، انجام شد. تحقیق حاضر برحسب هدف، کاربردی و پژوهشی ترکیبی (آمیخته) با رویکرد کیفی-کمی بود. در تحقیق حاضر، ابتدا در بخش کیفی مبتنی بر رصد تحقیقات داخلی و خارجی (مرور سیستماتیک)، ابعاد و مولفه های مرتبط با توسعه صنعت گردشگری در استان فارس با رویکرد آمایش سرزمین احصا و سپس جهت بررسی میزان اهمیتشان، از نظرات خبرگان دانشگاهی و اجرایی (حوزه گردشگری) استفاده شد. در ادامه برای تحلیل میزان پایداری یا ناپایداری گردشگری در استان فارس، پس از تهیه فهرست اولیه ابعاد و مولفه های موثر، این فهرست جهت بررسی در قالب ماتریسی n × n به عنوان متغیرهای اولیه وارد نرم افزار میک مک شده و در چارچوب سیستم امتیازدهی صفر تا ۳ بدان امتیاز دهی شد. در ادامه مبتنی بر تحلیل اثرگذاری ها-اثرپذیری های مستقیم و غیرمستقیم متغیرها، پیشران های کلیدی موثر بر وضعیت آینده گردشگری، مناطق منتخب شناسایی و سناریوهای مرتبط بدان ارائه شد. در تحقیق حاضر، در بخش اول، خبرگان نمونه انتخابی عبارتند از اساتید دانشگاهی آشنا به موضوع تحقیق که دارای سوابق آموزشی و پژوهشی مکفی در خصوص موضوع تحقیق بودند. نظر به نامشخص بودن حجم آن از روش نمونه برداری غیراحتمالی گلوله برفی استفاده شد. در بخش دوم، جامعه مورد مطالعه عبارت بود از خبرگان اجرایی که درباره موضوع و محدوده مورد مطالعه (استان فارس) دانش و تجربه الزم را داشتند. در این مرحله محقق از روش نمونه گیری در دسترس استفاده کرد. تحلیل داده ها نشان داد، پس از بررسی میزان اثرگذاری-وابستگی مستقیم، از نظر خبرگان، با توجه به پراکندگی مولفه ها در هر ۴ ربع نمودار وضعیت پایداری/ناپایداری سیستم مورد بررسی (گردشگری استان فارس با رویکرد آمایش سرزمین)، سیستم مزبور، پایدار ارزیابی شد. از طرف دیگر با توجه به محاسبات انجامی اثرات مستقیم و غیرمستقیم، ۵ عاملی که بیشترین سهم در اثرگذاری و اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم داشتند به عنوان پیشران های کلیدی موثر بر وضعیت آینده گردشگری استان فارس با رویکرد آمایش سرزمین مشخص شدند. به طوریکه مولفه های: حذف روند تخریب محیط زیست جوامع محلی به دلیل کمبود تسهیلات بهداشتی، حذف روند تخریب پوشش گیاهی و هویت تاریخی جوامع محلی، توانمندسازی جوامع محلی، میزان بکارگیری از ظرفیت کلیه رسانه ها برای تبلیغ جاذبه های گردشگری و ارائه تسهیلات گردشگری مناسب دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم و مولفه های: توزیع مناسب تاسیسات رفاهی و بهداشتی، هویت سازی گردشگری در جوامع محلی، برندسازی گردشگری، میزان مشارکت مردم محلی و میزان فضاهای ساخته شده مرتبط با گردشگری دارای بیشترین اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم بودند.

کلیدواژه ها:

پیشران های کلیدی ، گردشگری ، استان فارس ، آمایش سرزمین ، میک مک