اثرات مواد مادری و توپوگرافی بر تکامل خاک در اراضی رامهرمز استان خوزستان

مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات زهکشی و مواد مادری بر تنوع کانی های رسی در خاک های گچی منطقه رامهرمز انجام گردید. خاک های موجود در منطقه مورد مطالعه تماما بدون تکامل خاکرخی و یا دارای تکامل اندک بوده و شامل راسته های اریدیسول و اینسپتی سول با اپیپدون اکریک و افق های زیر سطحی سالیک، کمبیک و جیپسیک می باشند. نتایج کانی شناسی الگوی پرتویکس نشان داد که اسمکتیت، کلرایت، ایالیت، کائولینیت و کوارتز از جمله کانی های اصلی منطقه هستند. کائولینیت، کلریت و ایالیت موروثی هستند. هوادهی برخی از خاک رخ ها در اثر کشت و کار و آبیاری سبب کاهش شدت کانی های ایلیت و کلریت در افق های سطحی شده است. اسمکتیت نیز در خاک ها از دو منبع موروثی و از تغییر شکل سایر کانی ها منشاء گرفته است. همچنین در اراضی دارای شرایط نامناسب زهکشی و واکنش خاک باال و منیزیم زیاد، اسمکتیت در اعماق خاک تشکیل شده بود که از نوع کانی های تری اکتاهدرال بود. کانی رسی سپیوالیت برای اولین بار در خاک های استان خوزستان در این تحقیق شناسایی و گزارش شد. تشکیل سپیوالیت و پالیگورسکیت را می توان به شرایط تشکیل مواد مادری و فعالیت باالی منیزیم در اثر رسوب گچ دانست. تشکیل سپیوالیت در اراضی با زهکشی ضعیف می تواند به صورت نوتشکیل و یا از تحول سایر کانی ها باشد.

کلیدواژه ها:

پالیگورسکایت ، سپیولیت ، گچ ، کانی رسی