مطالعه تطبیقی ساختار فیزیکی زیگورات چغازنبیل ایران با هرم پلکانی جوزر مصر

سازه های باستانی ازجمله زیگورات ها و اهرام در تمام دنیا پراکنده شده ، به تکامل رسیده و به یکی از نمادین ترین سازه های باستانی تبدیل شده است. زیگورات چغازنبیل در ایران و هرم جوزر در مصر هر دو از بناهای مهم تاریخی سرزمین خود هستند؛ زیرا زیگورات چغازنبیل یکی از قدیمی ترین بناهای مذهبی ایران باستان و هرم جوزر اولین مقبره هرمی شکل مصر باستان است. این دو بنا با داشتن کاربری های متفاوت، کالبد مشابهی به صورت هرم پلکانی دارند. این نوشتار درصدد است از منابع معتبر تاریخی به مقایسه تطبیقی ساختار کالبدی این دو سازه باستانی بپردازد. این پژوهش کیفی است و با استفاده از روش تفسیری تاریخی و با رویکرد توصیفی تحلیلی به گردآوری اطلاعات پرداخته است. بر این اساس، زیگورات چغازنبیل و هرم جوزر در زمینه های تناسبات، خاستگاه ریاضی و محاسبه، جهت گیری، کانسپت کوه، کانسپت هرم پلکانی و اسطوره شناسی در دو تمدن مقایسه شده است. مقایسه تطبیقی بین این دو بنا نشان می دهد با وجود فاصله جغرافیایی بین دو بنا (۱۶۶۵ کیلومتر)، فاصله زمانی بین ساخت دو بنا (۱۳۸۰ سال) و کاربری متفاوت آن دو (عبادتگاه، مقبره)، به لحاظ ساختار کالبدی شبیه به هم طراحی شده اند که در عقاید مذهبی این دو تمدن ریشه دارد. علاوه بر آن، یافته های این پژوهش رهیابی مستقیم آیین میترا در زیگورات چغازنبیل و رهیابی مستقیم عقاید مذهبی مصری های باستان به زندگی پس از مرگ در هرم جوزر و چگونگی پیدایش باور ها در معماری این دو تمدن کهن را نشان می دهد.

کلیدواژه های مطالعه تطبیقی ساختار فیزیکی زیگورات چغازنبیل ایران با هرم پلکانی جوزر مصر:

معماری عیلامی ، معماری مصر ، زیگورات چغازنبیل ، هرم پلکانی هرم جوزر