سازه های آبی در کویر مرکزی ایران : مطالعه موردی حوضخانه محله توده نوش آباد

اهمیت به آب در فرهنگ غنی ایران باعث شد تا در ایران سازه های آبی بسیار ی از آن زمان برای ما به یادگار بماند، این سازه های آبی منحصر به دوره مشخصی از تاریخ نیستند . جا یگاه آب برای ایرانیان به اندازه ای بود که توجه به عدم هدر رفت آب را ملاک اصلی برای ساخت سازه های آبی بالاخص در مناطق کویری قرار می دادند. از جمله این موارد حوض خانه ها هستند که کمتر از سازههای دیگر از این دست مورد توجه محققان بوده است ؛ از این رو در پژوهش پیش رو معرفی و مطالعه حوضخانه محله توده شهر نوشآباد که مورد توجه بوده است . این پژوهش به شیوه توصیفی -تحلیلی با تکیه بر بررسی های و ملاحظات میدانی انجام شده است . بر اساس نتایج حاصله این حوضخانه در کنار مجموعه تاریخی محله توده که شامل : گذر، آب انبار، حمام و مسجد در مسیر قنات محله فیض آباد ایجاد شده است . این گونه بنا علاوه بر اینکه در مناطق کویرمرکزی ایران عنصر ی هویت بخش برای هر محله محسوب می شده است بلکه در سیستم آبرسانی بافت تاریخی مرکز انشعاب آب قنات به بناهای مجاور و همچنین محلی برای تنظیم فشار آب قنات، نقش مهمی را به همراه داشته است . معماران این دوره کاملا آگاهانه سعی کردند تا بر طبیعت تسلط یافته و آن را به نظم در اوردند. آب به نظم کشیده شده در این نوع سازه متجلی شده و به نحوی با مرکزیت و وحدت بر اساس معماری آب شکل می گیرد.

کلیدواژه ها:

حوضخانه ، کویر ، کاشان ، نوش آباد