بازنگری صفت حکمت خداوند بر اساس رابطه تکوین و تشریع الهی با هدف آفرینش انسان از منظر عالمه طباطبایی

نوشته حاضر پیرامون صفت حکمت خداوند با بیانی جدید و تطبیق بر مصادیق تکوینی و تشریعی و رابطه بین این دو از منظر عالمه طباطبایی فراهم آمده است. واژه و حمل صفت حکمت بر خداوند و همچنین بحث از تکوین، فطرت، تشریع و دین بارها در قرآن و برخی کتب و مقالات ذکر شده است و همین تکرار و زیادی مباحث نشان از اهمیت آن است و همچنین بحث از آن را ضرور می نماید ولی به نظر می رسد نکته ای که مغفول مانده و در مقالات از آن بحث نشده است و ضرور می نماید که بحث از آن را مطرح کنیم این است که حکمت خداوند را با تطبیق بر مصادیق (تکوینی و تشریعی) و ارتباط آن ها هم می شود مطرح کرد. با این بیان که معنای صفت ذاتی و فعلی بودن حکمت را در قالب هدف خداوند از آفرینش و هماهنگی بین راه هایی که خداوند برای رسیدن انسان به این هدف قرار داده است را از منظر عالمه طباطبایی مطرح کردیم. ایشان؛ هم صفت حکمت خداوند را و هم هماهنگی بین تکوین و تشریع را در قالب فطری بودن دین توضیح داده است و ما در این مقام؛ رابطه بین این دو بحث (هدف و راه رسیدن به آن) را در بین سخنان عالمه طباطبایی که به صورت پراکنده در کتاب تفسیری و فلسفی خود آورده است را با این بیان نقل کردیم که حکمت خداوند؛ موجب می شود که آفرینش موجودات (انسان) هدفی داشته باشد و همچنین موجب می شود که انسان را به حال خود رها نکند بلکه او را از ساحت و برنامه تکوینی و تشریعی خاصی بهره مند سازد و او را در حوزه تکوین؛ از فطرت پاک و نعمت عقل برخوردار ساخته و متناسب و هماهنگ با این تکوین؛ برای او تشریعیاتی قرار داده است که هماهنگ با تکوین است، و همچنین این که این دو باهم مکمل همدیگر هستند برای این که انسان بتواند به هدایت و سعادت واقعی برسد و با توجه به این بیان است که گفتیم می شود صفت حکمت خداوند را با بیانی جدید اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

حکمت الهی ، تشریع ، عالمه طباطبائی ، آفرینش