خصوصیات شتر دوکوهانه مغان و آشنایی با محصوالت و تنوع زیستی آن

شتر دوکوهانه ایران یکی از دامهای با ارزش است که بعنوان سرمایه ملی ژنتیکی جانوری کشور به حساب می آید. جمعیت این جانور در سال های اخیر رو به کاهش بوده به طوری که در حال حاضر ۱۵۰ نسخه از این شتر در کشتار باقی مانده و تقریبا می توان گفت که تنها مرکز پرورش آن در ایران، استان اردبیل می باشد. این جانور از لحاظ صفات تولیدی از قبیل شیر و گوشت و توان باربری در بین سایر دام ها متمایزی دارد. بر اساس مطالعات انجام شده، شترهای دوکوهانه استان اردبیل دارای تیپ بومی و از نوع گوشتی کرکی بوده و رنگ آن ها از قهوه ای مایل به خاکستری تا سفید روشن متفاوت بوده و ارتفاع جنس ماده آن به طور متوسط حدود ۱۸۰ سانتیمتر و ارتفاع جنس نر آن به طور متوسط حدود ۱۸۵ سانتیمتر می باشد. وزن متوسط زنده این جانور نیز در حدود ۴۶۰ کیلوگرم می باشد. نتایج حاصله در این مطالعه نشان داد که شترهای دوکوهانه ایران علیرغم اندازه جمعیتی بسیار کوچک از تنوع ژنی مناسبی برخوردارند که این خود می تواند در حفظ و جلوگیری از انقراض آن عامل مهمی باشد. آشنایی عشایر، روستاییان و دامداران با خصوصیات بارز شتر دوکوهانه در حفظ و نگهداری هرچه بهتر آن در راستای حفظ بقا و نسل آن و همین طور بازده اقتصادی خوب آن برای پرورش دهندگان که با توجه به دردسترس بودن مراتع خوب کشور بویژه در دشت مغان و ایالت قوقان دامنه کوهستان نگهداری این دام مقرون به صرفه و برای خانوارها اقتصادی خواهد بود. در کشور برنامه های استال نهادی جهت احیا و حفظ نسل، نقش تغذیه در بهبود راندمان و سلامتی آن و اجرای برنامه های گردشگری شتر دوکوهانه اتخاذ و اجرا گردد. همچنین تشکل ها و تعاونی های حمایتی در استان اردبیل با توجه به اینکه کانون اصلی پرورش آن در دشت مغان می باشد ضروری بوده و پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

شتر دوکوهانه ، مغان ، تنوع ژنی ، استان اردبیل