تاثیر حشرهکش اسپینوزاد به تنهایی و در تلفیق با دو اسانس گیاهی روی سوسک چهارنقطهای حبوبات، Callosobruchus maculatus (F.)

با توجه به اثرات جانبی متعدد حشرهکشهای شیمیایی، معرفی ترکیبات طبیعی و کمخطر در مدیریت آفات انباری ضروری میباشد. در تحقیق حاضر، اثر حشرهکش اسپینوزاد به تنهایی و در تلفیق با دو اسانس گیاهی رازیانه (Mill Foeniculum vulgare) و نعناع فلفلی (Mentha L. piperita) روی حشرات بالغ سوسک چهار نقطه ای حبوبات بررسی شد. زیستسنجی ها در شش غلظت (۴۴/۰ تا ۲۷/۱ میکرولیتر بر گرم از اسانس رازیانه، ۳۴/۰ تا ۹۸/۱ میکرولیتر بر گرم از اسانس نعناع فلفلی و ۵/۰ تا ۵/۳ میکرولیتر بر گرم از حشرهکش اسپینوزاد) و در زمان های ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت با قرار دادن حشرات بالغ سوسک چهار نقطه ای حبوبات (یک روزه) روی دانههای ماش تیمار شده انجام گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس ها و حشرهکش میزان مرگ و میر حشرات کامل افزایش یافت. مقادیر ۵۰LC اسانسهای رازیانه، نعناع فلفلی و حشرهکش اسپینوزاد، به ترتیب ۶۹۱/۰، ۰۹۸/۱ و ۰۵/۲ میکرولیتر بر گرم بعد از ۲۴ ساعت محاسبه شد که طی ۷۲ ساعت بهترتیب تا ۳۳۹/۰، ۵۸۷/۰ و ۲۱/۱ میکرولیتر بر گرم کاهش یافت. به عبارتی دیگر، با افزایش زمان حساسیت حشره آفت در برابر حشرهکش و اسانس ها افزایش یافت. اختالط مقادیر ۳۰LC اسپینوزاد با رازیانه و اسپینوزاد با نعناع فلفلی اثر همافزایی معنی داری روی مرگ و میر آفت داشت. حشرهکش اسپینوزاد به تنهایی موجب بروز ۰۲/۳± ۵۲/۴۲ درصد مرگ و میر در بین جمعیت حشرات بالغ گردید. تحت تاثیر تلفیق مقادیر ۳۰LC اسپینوزاد-رازیانه و اسپینوزاد-نعناع فلفلی، میزان مرگ و میر بهترتیب به ۱۵/۰± ۱۴/۸۴ و ۲۴/۰± ۱۲/۹۶ درصد افزایش یافت. نتایج آزمایشهای زیرکشندگی پس از ۲۴ ساعت نشان داد که طول عمر حشرات کامل نر و ماده، زادآوری مادهها، نرخ خالص تولیدمثل)۰R(، نرخ ذاتی افزایش جمعیت) r( و نرخ متناهی افزایش جمعیت) λ( آفت در تیمار اسپینوزاد-رازیانه به طور معنی داری کمتر از سایر تیمارها بود (۰۵/۰ < P(. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، تلفیق حشرهکش اسپینوزاد و اسانس گیاهی رازیانه در مدیریت سوسک چهار نقطه ای حبوبات را میتوان توصیه کرد.

کلیدواژه ها:

آفت انباری ، اثرات زیرکشندگی ، اسانس گیاهی ، حشرهکش اسپینوزاد