نقش شتر دوکوهانه روی سنگ نگاره ها (مطالعه موردی تیمره گلپایگان)

منطقه تیمره در مرکز ایران مجموعه ای ارزشمند و پرتراکم از نقوش صخره ای و سنگ نگاره های منحصر به فردی را در دل خود جای داده است. در این مجموعه تنوع بالایی از گونه های جانوری وجود دارد که شتر یک کوهانه و دوکوهانه از جمله آنهاست. در این مقاله به معرفی تعدادی از نقوش مربوط به شتر دوکوهانه در مجموعه سنگ نگاره های تیمره گلپایگان پرداخته شده است. در مجموع حدود ۸۵ نقش شتر دوکوهانه مورد بررسی قرار گرفته است که ضمن بررسی چشم انداز باستانی (راه های باستانی) منطقه، درصدد پاسخ به دو پرسش مهم مطرح شده هستیم. جایگاه نقوش شتر دوکوهانه در مجموعه سنگ نگاره های تیمره گلپایگان چگونه است و هدف ایجاد این نقوش در این منطقه چه می تواند باشد؟ کاروانیانی که به منظور تجارت و سفر از دشت گلپایگان عبور می کرده اند به عنوان نشانه گذاری مسیر یا از روی تفنن و نمایش صحنه روایی و یا دلایل اعتقادی دیگر که ما از آن بی اطلاعیم، این نقوش را از خود به جای گذارده اند؛ هرچند که می توان بخشی از این نقوش را به جای مانده از اقوام کوچرو و رمه داران فرامنطقه ای نیز دانست. در این میان باید در نظر داشت که در باورها و فرهنگ مردمان دوره های تاریخی و اسلامی، این حیوان دارای جایگاه ویژه ای بوده است. روش مستندنگاری، بررسی میدانی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و روش پژوهش تحلیلی توصیفی است. در نهایت با بررسی به عمل آمده به نظر می رسد تمامی این نقوش در دوره های تاریخی و اسلامی ایجاد شده اند.

کلیدواژه ها:

تیمره ، شتر دوکوهانه ، سنگ نگاره ، گلپایگان ، هنر صخره ای