تاثیر تنش شوری بر روی برخی از صفات مورفولوژیک و آنتی اکسیدانها در گیاه کنجد (Sesamum indicum)

این تحقیق به بررسی تاثیر تنش شوری بر برخی از صفات مورفولوژیکی و فعالیت آنزیم های آنتیاکسیدانی در گیاه کنجد (Sesamum indicum) و تحلیل رابطه بین ژنوتیپهای متحمل و حساس نسبت به شوری پرداخته است. آزمایش در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی با استفاده از طرح بلوکهای کامال تصادفی و در سه سطح شوری (۰، ۷۵، و ۱۵۰ میلیموالر) NaCl بر روی ده ژنوتیپ مختلف کنجد انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در پاسخ به تنش شوری، ژنوتیپ های متحمل به نمک نظیر الینهای ۲۴، ۲۵ و ۲۶ به طور معنیداری نسبت به ژنوتیپ های حساستر، مانند ناز تک شاخه و داراب، فعالیت باالتری از آنزیم های آنتی اکسیدانی شامل کاتاالز، پراکسیداز و پلیفنل اکسیداز نشان دادند. این افزایش در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی به طور قابل توجهی با کاهش صفات مورفولوژیکی مانند طول ریشه، طول ساقه و وزن خشک گیاه در تمامی ژنوتیپها مرتبط بود. ژنوتیپ های متحمل به شوری قادر بودند به طور موثرتری فعالیت آنتیاکسیدانی خود را افزایش داده و در نتیجه در برابر آسیب های ناشی از شوری بهتر مقاومت کنند. به طور خاص، ژنوتیپ های مقاوم به شوری با افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی، قادر بودند تا حد زیادی از آسیبهای ساختاری و عملکردی ناشی از شوری جلوگیری کنند، در حالی که ژنوتیپهای حساس تر کاهش بیشتری در صفات مورفولوژیکی خود تجربه کردند. این یافتهها نشان می دهند که فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی می تواند به عنوان یک شاخص کلیدی در ارزیابی تحمل به شوری در گیاهان کنجد مورد استفاده قرار گیرد و به ویژه در برنامه های بهبود ژنتیکی برای توسعه ارقام مقاوم به شوری کمک کند.

کلیدواژه ها:

آنتیاکسیدان ، ژنوتیپهای متحمل و حساس ، شوری ، کنجد ، مورفولوژی ، NaCl