تاثیر تنش خشکی بر روی برخی از صفات مورفولوژیک و آنتیاکسیدان ها در گیاه کنجد (Sesamum indicum)

این تحقیق به بررسی تاثیر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک و آنتی اکسیدانی در گیاه کنجد (Sesamum indicum) پرداخته است. تنش خشکی با استفاده از محلول پلیاتیلن گلیکول (PEG) (در سه سطح مختلف ۰-، ۳-، و ۶- بار) اعمال شد و اثر آن برده ژنوتیپ های مختلف کنجد ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش معنی دار در آنزیم های آنتی اکسیدانی شامل کاتالاز، پراکسیداز، و پلی فنولازیداز شد. به علاوه، در زمان ۸۴ ساعت پس از اعمال تنش، بیشترین افزایش آنزیم کاتالاز در ژنوتیپ الین ۶۲، و بیشترین افزایش آنزیم پراکسیداز در ژنوتیپ های الین ۴۲ و الین ۶۲ مشاهده شد. همچنین، افزایش آنزیم پلی فنولازیداز به طور برجسته ای در ژنوتیپ های الین ۴۲ و سرداری مشاهده شد. در مقابل، تنش خشکی باعث کاهش معنی دار صفات مورفولوژیک شامل وزن خشک اندام هوایی، طول ساقه، و طول ریشه شد. این کاهش در هر دو زمان اندازه گیری (۸۴ و ۲۷ ساعت) مشاهده گردید. تحلیل داده ها نشان داد که افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی به طور مستقیم با کاهش صفات مورفولوژیک مرتبط است. به عبارت دیگر، هرچه میزان افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی بیشتر باشد، کاهش صفات مورفولوژیک نظیر وزن خشک و طول ساقه و ریشه نیز بیشتر مشاهده شود. این نتایج بیانگر این است که گیاهان تحت تنش خشکی برای مقابله با استرس های اکسیداتیو تلاش بیشتری می کنند که نتیجه آن کاهش رشد و توسعه مورفولوژیک است. بر اساس این نتایج، ژنوتیپ های الین ۴۲ و سرداری به عنوان ژنوتیپ های مقاوم به تنش خشکی شناسایی شدند، در حالی که ژنوتیپ یلوواین به عنوان حساس ترین ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی معرفی شد. این نتایج می توانند به عنوان مبنای اطلاعاتی برای انتخاب و توسعه ارقام مقاوم به خشکی در برنامه های اصلاح ی کنجد استفاده شوند و به بهبود عملکرد و کیفیت محصول در شرایط کم آبی کمک کنند.

کلیدواژه ها:

آنتیاکسیدان ، خشکی ، کنجد ، مورفولوژی ، هیدروپونیک ، PEG