بررسی فیزیکوشیمیایی ریزگردها، تاثیر آن بر محیط زیست در منطقه تبریز با میکروسکوپ الکترونی SEM، آذربایجان شرقی

یکی از مهمترین عوامل طبیعی در شهرها وجود بادها و طوفانهای شدید محلی و خارجی می باشد. ایران جزو کشورهایی است که در بین کمربند ریزگرد شمال افریقا-خاورمیان-هند و چین قرار دارد. اقلیم اذربایجان شرقی بخصوص شهرستان تبریز در بخش شمالی این کمربند قرار دارد و در اوایل فصل بهار و اواخر تابستان در معرض ریزگردهای طوفانی می باشد. در حالت کلی شهر تبریز و حومه هم تحت تاثر ریزگردهای منطقه غرب کشور عراق و کویت، ریزگردهای شمال افریقا و ریزگردهای کوه های عون ابن علی در شمال تبریز قرار دارد. مطالعه ریزگردها از نظر اندازه دانه، ترکیب کانی و ترکیب شیمیایی ضروری می باشد. در این مطالعه ۷ نمونه از ریزگردها برداشت کردیم، در مطالعاتی از قبیل تعیین اندازه و شکل دانه و میکرو بافتهای ریزگرد در میکروسکوپ الکترونی SEM-EDX اندازهذرات ریزگردها بین ۰.۵-۲۰۰ mµ تعیین شده و ترکیب کانی های موجود به وسیله دیفراکسیون اشعه ایکس (XRD) انجام گرفته است. در نتیجه کانی های کلسیت، دولومیت، فلدسپات، کوارتز، هماتیت، مسکویت، نمک و ژیپس، از کانی های رسی نیز اغلب ایلیت، کلریت، کائولنیت، مونت مورلنیت تعیین شده است. مقدار سیلت (۰.۰۶۲۵-۰.۰۰۳۹) میلیمتر در نمونه ها ۱۲.۹۵% گرم و متوسط رس (۰.۰۰۳۹ میلیمتر>) ۸۷.۰۵% گرم می باشد. نتایج آزمایش شیمیایی نمونه خام ریزگردها به روش XRF، ICP-MS حاکی از آن است که تعداد ۵۳ عنصر از اکسیدهای اصلی، عناصر کمیاب و خاکی است. ریزگردها اختالالت زیادی از قبیل مسافت دید، مشکالت اقتصادی، تغییرات اقلیمی، آلوده کردن پوشش گیاهی، گرفتگی نور خورشید، امراض تنفسی و کثیف کردن نمای شهر ایجاد می کنند. همچنین حمل باکتری ها و ویروس ها و دانه های گرده گیاهان باعث اختالالت فراوان می گردد. با این حال، این پدیده سبب تقویت خاکهای کشاورزی و رشد پالنکتونهای در سطح آب دریاچه ها و اقیانوسها می باشد. بدین جهت مطالعه ریزگردهای طوفانی ضروری است.

کلیدواژه ها:

محیط زیست ، آلودگی ، طوفان ریزگرد ، فیزیکوشیمیایی ، کانیشناسی ، تبریز