تدوین راهکارهای طراحی مراکز کارآفرینی نابینایان مبتنی بر ادراک غیر بصری

مرکز کارآفرینی به عنوان فضایی برای توسعه مهارت ها، ایجاد فرصت های شغلی و حمایت از افراد در مسیر ایجاد و مدیریت کسب و کار نقش مهمی ایفا می کند. این مراکز با فراهم کردن منابع آموزشی، مشاوره ای و مالی، محیطی مناسب برای رشد و توسعه ی ایده های کارآفرینانه ایجاد می کنند. برای افراد نابینا و کم بینا، این مراکز از اهمیت ویژه ای برخوردارند زیرا این گروه از جامعه به دلیل محدودیت های بصری با چالش های بیشتری در مسیر اشتغال مواجه هستند. با توجه به ادراک اقشار با آسیب بینایی از فضاهای معماری، این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که «چگونه می توان مرکز کار آفرینی مطلوبی برای افراد دارای آسیب بینایی با توجه به ادراک غیر بصری و با هدف توان بخشی، ایجاد اشتغال و حمایت از آن ها طراحی کرد؟» بنابراین این پژوهش قصد دارد در حوزه ی معماری به بررسی راهکارهای ایجاد مرکز کارآفرینی که بتواند به نیازهای ویژه افراد نابینا و کم بینا پاسخ دهد و آنان را در توسعه مهارت ها و اشتغال زایی یاری کند، بپردازد. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است. پس از مطالعه ی منابع کتابخانه ای، استخراج مولفه های حسی و بررسی آن ها در نمونه های موردی مراکز ویژه ی نابینایان، داده ها استخراج و تحلیل شدند. نتایج پژوهشگران حاکی از آن است که عواملی نظیر توجه به معماری چندحسی به جای ادراک صرفا بصر محور، نزدیکی مرکز به وسایل حمل و نقل عمومی، ایجاد مسیرهای دسترسی ساده، چیدمان منظم و کارآمد فضاها، تنوع حسی و محیطی، به کارگیری حسگرهای لمسی در سطوح افقی و عمودی، استفاده از تغییرات ارتفاعی و ترکیب مصالح جاذب و منعکس کننده صدا جهت ایجاد کیفیت های صوتی متفاوت و مسیریابی، ایجاد نشانه های بویایی در بخش های مختلف، تامین ایمنی فضا، کنترل نور و بهره گیری از فناوری های هوشمند نقش کمک کننده ای در طراحی این مراکز برای افراد با آسیب بینایی دارند.

کلیدواژه ها:

نابینایان ، کم بینایان ، مرکز کارآفرینی ، ادراک غیربصری ، معماری چندحسی