ترجمه مسند امام رضا (ع) در بوته نقد

مرحوم عزیز الله عطاردی از حدیث پژوهان برجسته معاصر است که تلاش های فراوانی در جهت گردآوری، ترجمه و ترویج روایات معصومان(ع) انجام داده که از آن جمله، گردآوری و تنظیم روایات اهل بیت(ع) در قالب مسند به تفکیک هر یک از ایشان بوده است. عطاردی در خصوص روایات امام رضا(ع)، غیر از گردآوری و تنظیم و انتشار آن ها با نام: «مسند الامام الرضا ابی الحسن علی ابن موسی(ع)» به ترجمه روایات این اثر نیز اهتمام ورزید و آن را: «اخبار و آثار حضرت امام رضا(ع)» عنوان نهاد. آقای عطاردی در ترجمه برخی روایات به لغزش هایی دچار شده است و ترجمه صورت گرفته انعکاس دقیقی از متن عربی روایات ندارد، لذا این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که چه نقدهایی بر ترجمه مسند امام رضا(ع) وارد است؟ یافته های تحقیق نشان از آن دارد که به ترجمه صورت گرفته دست کم در پنج محور نقد وارد بود: ۱- اشتباه در معادل یابی معنای واژگان؛ این محور در دو بعد مورد بررسی قرار گرفت: الف) معنایابی نادرست واژگان، ب) مذکر ترجمه کردن واژگان مطلق. در بخش معنایابی نادرست واژگان، مترجم در فرایند معناشناسی برخی واژگان دچار لغزش شده است و ظاهرا عمده علت این لغزش ها، ارتکاز ذهنی، عدم توجه به سیاق روایت و عدم مراجعه به کتاب های لغوی کهن و معتبر است. در بخش مذکر ترجمه کردن واژگان مطلق، در ترجمه برخی واژگانی که برای اعم از مذکر و مونث هستند، جانب تذکیر را غلبه داده است و آن را مردانه برگردانده است. ۲- اشتباه در ترجمه عبارات و جملات؛ در این محور با بیان نمونه هایی روشن گردید که مترجم در مواردی اشتباه در فهم و ترجمه عبارت و جملات داشته است و ترجمه صحیح از آن ها ارائه نداده است. ۳- اشتباه در ترجمه کنایات، طبق این محور، بررسی ترجمه آقای عطاردی نشان داد که وی گاه به

کلیدواژه ها:

عطاردی ، مسند الامام الرضا(ع) ، اخبار و آثار حضرت امام رضا(ع) ، ترجمه مسند ، نقد ترجمه