یافتاری داده بنیاد از ابعاد و مولفه های حکمرانی در نظام های آموزشی در اندیشه منظوم حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)

مقدمه: حکمرانی در نظام­های آموزشی همچون چتری بر کلیه ارکان و اجزاء دستگاه تعلیم و تربیت سایه افکنده است و شناخت ابعاد و مولفه­های حکمرانی بویژه از منظر اندیشمندان عرصه حکمرانی، الگویی نظام­مند و مجرب را پیش­روی سیاستگذاران تربیتی و آموزشی خواهد گشود. از این­رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه­های حکمرانی در نظام­های آموزشی در منظومه فکری حضرت آیت­الله خامنه­ای که بیش از سه دهه در بالاترین سطوح حکمرانی و در چارچوب اندیشه اسلامی نقش­آفرین بوده است، انجام شده است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش «نظریه­پردازی داده­­بنیاد» و با بهره­گیری از نرم­افزار تحلیل کیفی Atlas.ti و اعتباریابی دوگانه با استفاده از ارزیاب موازی با محاسبه ضریب کاپای ۰.۹۴ و اخذ نظر خبرگان و صاحب­نظران موضوعی انجام شده است. یافته­ها: نتایج کد گذاری سه مرحله­ای بر روی ۲۴۲۴ سند شناسایی شده که جملگی منتسب به معظم­له بوده و ۲۷۳ سند انتخابی و ۱۳۸۱ گزاره، از رویش ۳ بعد و ۱۳ مولفه حکایت دارد. بعد «ماهیت حکمرانی» شامل مولفه­های «مردم­پایه، استقلال­طلب، آرمان گرایی واقع­بین، عدالت­محور» و بعد «قلمرو حکمرانی» شامل مولفه­های «اسناد و نظامات، ارکان تعلیم و تربیت، حکمرانی بیرونی» و بعد «ویژگی­های حکمرانی» شامل مولفه­های «انعطاف­پذیری، فسادستیزی، قانون­مداری، پاسخگویی، وحدت و یکپارچگی، همکاری و هم­افزایی». نتیجه­گیری: حکمرانی در نظام­های آموزشی در هندسه فکری حضرت آیت­الله خامنه­ای بر الگویی منسجم و برخاسته از مبانی اندیشه اسلامی ابتناء یافته است که پژوهش حاضر گوشه­ای از این انسجام فکری را احصاء و ارائه نموده است. واژگان کلیدی: حکمرانی، نظریه­پردازی داده­­بنیاد، نظام­های آموزشی، حضرت آیت­الله خامنه­ای

کلیدواژه ها:

Governance ، Grounded Theory method ، educational systems ، Ayatollah Khamenei ، حکمرانی ، نظریه پردازی داده بنیاد ، نظام های آموزشی ، حضرت آیت الله خامنه ای