استفاده از سیالب در مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: حاشیه کال شور اسفراین)

مناطق خشک و بیابانی دارای محدودیت منابع آب و شوری تحت تاثیر شرایط اقلیمی می باشند. بهره گیری از سیالب های بالادست بهاری و زمستانی برای آبیاری و یا ذخیره رطوبت و آبشویی اراضی به همراه سایر منابع آب یکی از راهکارهای مهم با سابقه ای در تولید محصولات زراعی در این مناطق می باشد و در اکثر نقاط ایران به روش های مختلف متداول است. در بندسارهای خراسان، خوشابه های بلوچستان، دگارهای چابهار و دشتیاری و تیربندهای هرمزگان، تولید محصولات کشاورزی فقط به آبیاری سیالبی متکی است. بندسار دانش بومی کشتزارهای سیالبی در مناطق بیابانی مرکزی، جنوبی و شمال شرقی خراسان بزرگ (شامل سه استان) است. اغلب مناطقی که بندسارها گسترش پیدا کرده اند، دارای میانگین بارندگی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیمتر در سال و دارای اقلیم خشک و سرد هستند. کشاورزان بر اساس تجارب سنتی خود دریافت هاند که مهار سیالب های شدید به ویژه در آبراهه های بزرگ با امکانات در اختیار، ممکن نیست لذا از طریق بندسارها بخشی از سیالب را در دشت و بر روی اراضی کشاورزی منحرف می نمودند. در این مقاله به معرفی یکی از مناطق گسترش زراعت سیالبی (بندسار) در استان خراسان شمالی پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

سیالب ، مناطق خشک ، آبیاری ، زراعت ، خراسان شمالی