شناسایی عوامل موثر بر جدایی گزینی اجتماعی- فضایی؛ مطالعه موردی محلههای فدک و کرمان واقع در منطقه ۸ شهرداری تهران

اهداف: امروزه رشد و گسترش شهرها بهویژه مادرشهرها و کلانشهرها موجب کاهش روابط اجتماعی بین شهروندان و متعاقبا بیگانگی اجتماعی و انزوای اجتماعی شهروندان و بهتدریج کمشدن هویت محلههای شهری و جداییگزینی اجتماعی آنها شده است. هدف مطالعه حاضر شناسایی عوامل موثر بر جداییگزینی اجتماعی- فضایی و بررسی آنها در محله فدک و کرمان واقع در منطﻘه ۸ شهرداری تهران بود. ابزار و روشها: مطالعه کاربردی حاضر در سال ۱۳۹۵ و در تهران انجام شد. از جامعه آماری ۴۹۰۶۱ نفری با بعد خانوار ۳، ۵۲ خانوار با شیوه نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. یک پرسشنامه محﻘقساخته به کار رفت. محله فدک و کرمان به عنوان نمونه موردی مطرح و میزان جدایی گزینی در آنها محاسبه شد. برای بررسی عوامل موثر در جدایی گزینی از شیوه تحلیل عاملی استفاده شد. برای انجام بهتر محاسبات با شاخص های کمتر، به کمک تحلیل عاملی تعداد شاخص ها به دو عامل اصلی کاهش یافت. سپس شیوه تحلیل عاملی در آنها اعمال و با نرم افزار Geo Segregation Analyzer ۱.۲، میزان جداییگزینی در نمونه محاسبه و آزمون های کیسر-میرالکین، بارتلت و نرم افزار SPSS ۱۸ استفاده شدند. یافتهها: مجموع دو عامل بیش از ۵۲% واریانسها را توضیح داد. عامل اول حدودا ۷۵/۳۶% کل واریانس مجموعه شاخص و عامل بعدی نیز %۶۷/۱۵ واریانس شاخص ها را تبیین کردند. میزان جداییگزینی فضایی- اجتماعی در نمونه بسیار پایین مشاهده شد، بنابراین آنها از نظر اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بسیار به هم شبیه بودند.  نتیجهگیری: در محله فدک و کرمان جداییگزینی رخ نداده و این دو محله و ساکنان آنها از نظر اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بسیار به هم شبیه هستند.

کلیدواژه ها:

Socio-spatial segregation ، Factor Analysis ، Arc GIS ۱۰.۵ ، Geo-Segregation Analyzer ۱.۲ ، Fadak and Kerman Neighborhoods ، جداییگزینی فضایی- اجتماعی ، تحلیل عاملی ، Arc GIS ۱۰.۵ ، نرم افزار Geo Segregation Analyzer ۱.۲ ، محلههای فدک و کرمان