دیرینه شناسی تعین نظم گفتمانی باستان گرایانه در سیاست های فرهنگی پهلوی اول (با تاکید بر سازمان پرورش افکار و سازمان پیشاهنگی ایران)

مقاله حاضر، با رویکردی دیرینه شناسانه و با تکیه بر مفهوم «کنش های کلامی جدی» فوکو و «پروبلماتیک» آلتوسر، چگونگی شکل گیری و تثبیت نظم گفتمانی باستان گرایانه در سیاست های فرهنگی دولت پهلوی اول را مطمح نظر قرار می دهد. پرسش محوری، تجلی و عینیت یابی این نظم گفتمانی در سیاست های فرهنگی آن دوره است.گفتارهای باستانگرایانه ناسیونالیست های ایرانی پیشا مشروطه و در امتداد و پیوست با آن، تاریخ نگاری ناسیونالیستی مورخان بعدی(پیرنیا، اقبال آشتیانی، نفیسی و...)، در پراکسیس و کردارهای حکمرانی نخستین دولت مدرن ایران تعین می یابد و الگوی عمل دولت قرار می گیرد. به سخن دیگر، گفتارهای ناسیونالیستی، به ویژه در «سازمان پرورش افکار» و «سازمان پیشاهنگی ایران»، به مثابه بسترهای اصلی هدایت رفتار (حکومت مندی) و با هدف شکل دهی به زیست جهان سوژه های خود، با کشف و شناسایی بیماری «مادر وطن» به مثابه پیشاتاریخ بیماری روحی سوژه ها، و تربیت اذهان و بدن ها در این دو سازمان، در راستای تقویت «روح جامعه» و « تقویت قوای ملت »، بدنمندی جامعه پروبلماتیک می گردد. دست آخر، گویی معالجه این «مرض روحی» قرار است با داروهای مسکن «میهن پرستی»، «وفاداری به شاه» و «خداپرستی»که با تعابیر تربیت اخلاقی مدام بازتولید و بازتکرار می شود، درمان شود.

کلیدواژه ها:

تربیت اذهان و ابدان ، مرض روحی ، تربیت ملت ، دیرینه شناسی ، باستان گرایی ، پرورش افکار