نگاهی بر تاثیر آشنایی پرستاران با قوانین در پیشگیری از قصور

شیوع بیماریهای جدید از یک سو و افزایش حجم مراجعه کنندگان به مراکزدرمانی از سوی دیگر، زمینه را جهت افزایش خطاهای پزشکی فراهم کرده است.امروزه، با رشد پدیده ی حرفه ای گری در پرستاری مفهوم پاسخگویی و مسئولیتمدنی در پرستاری جایگاه ویژه ای پیدا کرده است، چرا که مفهوم مسوولیت یکخصیصه ی ذاتی در حرفه است. پاسخگویی معمولا مسوولیت مدنی را ایجاد می کندکه مطابق با آن فرد از لحاظ قانونی در قبال صدمه ای که به دیگری واردکرده است مسئول می باشد. حرفه پرستاری یکی از مشاغل آسیب پذیر بهداشتی -درمانی است و پرستاران در معرض شکایت مددجویان به مراجع قانونی قراردارند. این مطالعه با هدف تعیی ن تجارب آنها نسبت به این شکایات و اثراین شکایات بر روی کارکرد آنها انجام شد. تامین و ارتقای سلامت انسانها,به عنوان آرمان اصلی حرفه پرستاری یا استفاده از اصول نوین علمی, بهرهبردن از روشهای انسانی و دینی, برقراری ارتباط صحیح با مددجو و مبتنیبر اصول علم اخلاق پزشکی قابل دسترسی است. بروز تخلفات و خطاهای درمانیو مراقبتی, زمینه بروز نارضایتی و شکایت بیماران را مطرح می کند و ازاین جهت آگاهی به مسایل حقوقی و جزا یی کشور و آشنایی با شرح وظایف مدون,از اصول کار حرفه ای پرستار می باشد.بحث: عوامل رفتاری, افزایش هزینههای درمانی, نیاز اقتصادی پرستاران, ذهنیت منفی و بدبینی بیماران, دخالتهای غیر مجاز در امور پرستاری به عنوان علل خاص و افزایش سطح آگاهی مردمو آشنایی با منشور حقوق بیمار, اطلاع رسانی رسانه ها به عنوان علل عامدر بالا رفتن نرخ شکایات موثر می باشد. پرستاران به عنوان عضو اصلی تیمدرمانی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در قبال خطای منجر به آسیب و یافوت بیمار مسوول شناخته می شوند. این موضوع با فعال شدن سازمان نظامپرستاری با اعتقاد بر جایگاه تخصص ی علمی و استقلال حرفه پرستاری, ضرورتفراگیری موضوعات حقوقی را بیش از پیش روشن می نماید. آشنایی با شرحوظایف گروه های مختلف پرستاری بر اساس دستورالعمل وزارت متبوعه و رعایتآن می تواند به طور قطعی سبب عدم طرح شکایت و یا مبرا شدن ایشان ازاتهام گردد. پرستاران به دلیل استقلال در عملکردشان، مسوولیت قانونی دارندو بنابراین بیش از گذشته در معرض شکایت و دادخواهی مبنی بر بی مبالاتیقرار دارند. در این راستا این مقاله با هدف آشناسازی پرستاران با مفهوممسئولیت مدنی و کمک به آنها جهت پیشگیری از خسارت ناش ی از مسئولیت مدنیو همچنین تضمین ایمنی و حقوق بیماران تدوین شده است. امروزه علیرغم تلاشجامعه پزشکی و پیشرفت تکنولوژی میزان شکایت از کادر درمان رو به افزایشاست. افزایش شکایت در سایر کشورها نیز مشاهده می شود. مواد و روش ها :این مطالعه با مروری بر قوانین داخل کشور اعم از قوانین قصاص، دیات وتعزیرات، پرونده های کیفری مرتبط با قصور پرستاری در مجتمع قضایی جرائمپزشکی شهر تهران و نیز مروری بر آراء و دیدگاه های حقوق دانان و صاحبنظراناین رشته در کتب حقوقی با موضوعات حقوق جزای عمومی و حقوق کیفری اختصاصیمربوط به جرائم علیه اشخاص در بازه زمانی ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ انجام گرفته است .بحث و نتیجه گیری: بیشتر تیم پزشکی و کادر درمانی که از آنان شکایت شدهبود، از نظر کارشناسان نظام پزشکی قصوری مرتکب نشده و تبرئه شده بودند.رفتار مبتنی بر تعهدات حرفه ای تیم پزشکی و کادر درمانی در برابر بیمارمیتواند مانع وقوع بخش عمده ای از شکایات ها شود. پرستاری میتواند ازبینش جدید در مورد مسئولیت مدنی و خطاهای پرستاری برای بهبود روشهایآموزشی در مراقبت بهتر از بیمار و کاهش موارد خطا استفاده کند و درنهایت این امر میتواند منجر به بهبود کیفی مراقبت از بیمار و کاهشمسئولیت مدنی پرستار و پیشگیری از اتلاف هزینه ی عمومی گردد. میزان شکایتاز کادر درمانی طی این پنج سال روند صعودی داشته است، به طوری که از ۶۲پرونده در سال ۱۳۹۶ به ۱۰۸ پرونده در سال ۱۴۰۰ رس یده است. هر چند درمقایسه با حجم خدماتی که سالیانه به بیماران ارایه میشود، این میزا نناچیز است؛ ولی با نگاهی به علل روی دادن این خطاها متوجه می شویم کهمیتوان با مدیریت قویتر در زمینه ی ارایه ی خدمات سلامت، این میزان را بهحداقل رساند. همچنین به اشتراک گذاشتن داده های شکایات بین بیمارستا نها می تواند حوزه های شایع مشکل را شناسایی کند و جهت برنامه ریزیراهبردی به کار رود. ضرورت آگاه سازی پزشکان وکادر درمانی از علل عمدهشکایات و همچنین اهمیت افزایش آگاهی مردم از طریق رسانه های جمعی در موردمداخله افراد غیرمتخصص در امور درمان باید بیش از پیش مدنظر قرار گیردبا توجه به نتایج به دستآمده تجربه درگیری با شکایت مددجویان به مراجعقانونی، تجربه ای دردناک و ناتوان کننده برای پرستاران است که بر روی کا ربالینی آنها اثر منفی می گذارد. به همین دلیل توصیه میشود که برای پیشگیریاز این گونه مشکلات کاری، عوامل زمینه ساز این مشکلات و راه های پیشگیری ازوقوع آنها به دانشجویان پرستاری و پرستاران بالینی آموزش داده شود وپیشنهاد می گردد مسئولین و مدیران پرستاری دوره های آموزشی ضمن خدمتبرای پرستاران را با حضور مقامات قضایی و نیز ارائه مسیری روشن ازفرایند دادرسی در خصوص قصور پرستاری، برگزار نمایند.

کلیدواژه ها:

شکایت ، حقوق بیمار ، خطا ، پرستار