تاثیر درمان ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی، خودآگاهی شناختی و گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست: یک مطالعه نیمه تجربی

زمینه و هدف: نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست به دلیل نداشتن تجربه اجتماعی و عاطفی کافی در مقایسه با نوجوانان ساکن در خانواده، اختلالات عاطفی، رفتاری و گرایش به رفتارهای پرخطر بیشتری از خود بروز می دهند. هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر درمان ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی، خودآگاهی شناختی و گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست بود. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی نوجوانان دختر بدسرپرست و بی سرپرست مقیم مراکز نگه داری بهزیستی شهر اردبیل در سال ۱۴۰۳ بود که از میان آن ها به روش نمونه گیری هدف مند ۳۰ نوجوان دختر بدسرپرست و بی سرپرست انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گروه کنترل (۱۵ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای درمان مبتنی بر ذهن آگاهی Taylor را دریافت کرد و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های تنظیم هیجانی Gross و John، مقیاس خودآگاهی شناختی Wells و Cartwright و گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانان ZadehMohammadi استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه­و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که بعد از کنترل اثرات پیش آزمون، تفاوت معناداری بین میانگین پس آزمون دو گروه در تنظیم هیجان (۷۵۷/۲=F، ۰۳۸/۰=P، ۲۸۶/۰=η۲)، خودآگاهی شناختی (۲۸۹/۴۸=F، ۰۰۱/۰>P، ۶۲۲/۰=η۲) و گرایش به رفتارهای پرخطر (۶۵۵/۲=F، ۰۴۲/۰=P، ۲۶۳/۰=η۲) وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی، خودآگاهی شناختی و گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست اثربخش است. بنابراین، می توان از درمان ذهن آگاهی در کاهش مشکلات نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست استفاده نمود. واژه های کلیدی: درمان ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی، خودآگاهی شناختی، گرایش به خطرپذیری، نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست

کلیدواژه ها:

Mindfulness therapy ، Emotion regulation ، Cognitive self-awareness ، Tendency to high-risk behaviors ، Orphaned and poorly supervised adolescents ، درمان ذهن آگاهی ، تنظیم هیجانی ، خودآگاهی شناختی ، گرایش به خطرپذیری ، نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست