خشک شدن دریاچه ارومیه، تهدید یا فرصت گردشگری

ژئوتوریسم به عنوان شاخه ای از گردشگری آگاهانه، در صدد توسعه اقتصادی-اجتماعی مقاصد گردشگری با تاکید بر حفظ میراث زمین است. به منظور توسعه یک مقصد گردشگری بایستی قابلیت هر یک از نقاط گردشگری (ژئوسایت) آن شناسائی و برای مدیریت و برنامه ریزی بهینه، تبیین و ارزیابی شوند[۱]. دریاچه ارومیه در شمال باختر ایران یکی از دریاچه های بزرگ فوق اشباع نمک جهان است که به دلیل عوامل انسانی و طبیعی در معرض کاهش شدید تراز آب و خشک شدن قرار دارد. کاهش شدید تراز آب در دو دهه اخیر و رخنمون یافتن بستر دریاچه به صورت پهنه های گلی، گلی -نمکی، و نمکی در بخشهای بزرگی از دریاچه به تغییر محیط رسوبی، از یک محیط دریاچهای دائمی به یک محیط رسوبی پلایایی، تحت تاثیر تغییرات فصلی، منجر شده است [۲]. مهمترین میکرولندفرمهای پهنههای گلی دریاچه شامل ترک های گلی و زمین های پف کرده با ساخت تی پی و دیاپیرهای گلی هستند. میکرولندفرمها در پهنههای نمکی گسترش و تنوع بیشتری دارند و شامل ساخت های انحلالی نمک در مقیاس میکروسکوپی و ماکروسکوپی، رشد بلورهای هالیت و سیلویت در اشکال و اندازه های مختلف، هالیت های شعاعی، ریپل های نامتقارن نمکی، پلی گون های نمکی، قارچ های نمکی، پشته های نمکی، سواحل و سدهای نمکی، ساخت های نعل اسبی نمکی، حفره ها و غارهای نمکی، پهنه های گسیختگی نمک، و فرش های جلبکی هستند[۳]. خشک شدن دریاچه ارومیه با ظهور و گسترش میکرولندفرم های محیط های پلایایی در بستر خشک شده دریاچه موید تغییر محیط رسوبی دریاچه و روند رسوب گذاری است. باید توجه داشت روند احیا دریاچه ارومیه در شرایط فعلی فرایندی زمان بر است، و قطعا با احیا دریاچه ارومیه لندفرم های پلایایی منطقه از بین خواهد رفت. لذا با معرفی لندفرم های دارای جاذبه های گردشگری مانند دسترسی به جزایر و غارهای نمکی نمایان شده در جزایر که در شرایط پرآبی از آب پوشیده خواهند شد، می توان از این فرصت به نگاهی دو سویه استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

دریاچه ارومیه ، ژئوتوریسم ، میکرولندفرم ، سواحل ماسه ای ، پهنه های گلی و نمکی