جستاری در معناشناسی اسم فاعل و صفت مشبهه و کاربست آن در علم اصول *

اسم فاعل و صفت مشبهه، در آیات قرآن کریم و مسائل علوم مختلف از جمله در علم نحو و اصول کاربرد زیادی دارند. از آنجایی که اسم فاعل و صفت مشبهه در ترجمه با هم تفاوت های ظریفی دارند، تلاش شده تا با تطبیق آن در اصول به پرسش «معنا و کاربرد اسم فاعل و صفت مشبهه در علم اصول چیست؟» پاسخی مناسبی داده شود. نوشتار پیش‎رو با روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع نرم افزاری و کتابخانه ای به این نتیجه رسیده است که تطبیق و کارایی اسم فاعل و صفت مشبهه در علم اصول بدین بیان است که آیا صفتی که برای موصوف خود در ذیل آیات و روایات مطرح می‎گردد، دارای مفهوم وصف می‎باشد یا خیر؟ به عنوان مثال در مثال «فی الغنم السائمه زکاه» "سائمه" اسم فاعل است که در معنای صفت مشبهه به کار رفته است و معنای اسم فاعلی مراد نیست. نگارندگان به این نتیجه رسیده اند که معنای مفهوم داشتن وصف آن است که اگر وصف منتفی شود، حکم قضیه وصفیه نیز منتفی گردد. همچنین طبق نظر مشهور اصولیون وصف را به دلیل نداشتن وضع و تصریح لغت دانان و قرینه و وجود علیت منحصره میان وصف و حکم قضیه وصفیه، حکم به مفهوم نداشتن قضیه وصفیه داده اند.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: مفهوم وصف ، وصف ، اسم فاعل ، صفت مشبهه ، اصول ، نحو