بهینه سازی مقدار آب آبیاری و تراکم بوته در کشت ذرت متوسط رس رقم SC۵۰۰ با استفاده از مدل سازی سطح پاسخ

هدف: میزان تولید ذرت به­شدت به مقدار آب آبیاری و تراکم بوته حساس است. بنابراین، تعیین مقدار بهینه این دو عامل می تواند سبب دستیابی به شرایط بهتری در زراعت این گیاه گردد. بدین­منظور، این پژوهش با هدف بهینه سازی عوامل مقدار آب آبیاری و تراکم کاشت ذرت دانه ای متوسط رس رقم SC۵۰۰ در کرج انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش با استفاده از داده های برداشت­شده از یک مزرعه تحقیقاتی ذرت رقم SC۵۰۰ در شهرستان کرج اقدام به بهینه سازی مقدار آب آبیاری و تراکم بوته به روش سطح پاسخ شد. تیمارهای مورد بررسی در این تحقیق شامل سه سطح آبیاری (I۱، I۲ و I۳ به ترتیب براساس ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد نیاز آبی گیاه) و سه تراکم کشت گیاه (D۱، D۲ و D۳ به ترتیب نشان­دهنده ۷۵۰۰۰، ۸۵۰۰۰ و ۹۵۰۰۰ بوته در هکتار) بود. نتایج: هم پوشانی لایه ها نشان داد که محدوده ۵/۰- تا ۵/۰+ بهینه ترین حالت برای دستیابی به حداکثر صفات مورد مطالعه بود. براساس این نتایج، بهینه ترین شرایط با کاربرد ۸۵ درصد آب آبیاری و تراکم ۷۵۰۰۰ بوته در هکتار به­دست­می آید. با رعایت این شرایط، صفات عملکرد، کارایی مصرف آب، طول برگ و طول بلال به ترتیب ۲۷، ۵/۸، ۱۱ و ۲۸ درصد نسبت به متوسط شرایط فعلی افزایش داشت. تعداد ردیف و طول دانه نسبت به حداکثر شرایط فعلی به ترتیب به مقادیر ۲۶ عدد و ۵/۱۱ میلی متر افزایش یافتند. تعداد دانه در ردیف نسبت به شرایط هدف تغییری نکرد و در بالاترین حد خود شبیه سازی گردید.   نتیجه گیری: براساس کلیه نتایج، تغییرات عملکرد، تعداد ردیف، طول برگ و طول دانه با افزایش آب آبیاری روند صعودی داشت، اما تراکم بوته تنها بر افزایش عملکرد و طول بذر تاثیر داشت. تغییرات سایر پارامترها روند منظمی نداشت و به همین دلیل از لایه های همپوشانی استفاده شد. بر اساس نتایج بهینه­سازی، در صورت مصرف ۸۵ درصد آب آبیاری و مشاهده تراکم بوته ۷۵۰۰۰ بوته در هکتار، بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد به دست می آید.

کلیدواژه ها:

طرح مربع مرکزی ، کارایی مصرف آب ، عملکرد ذرت ، تراکم بوته