رسوبشویی تحت فشار با توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن سد

درحال حاضر سدهای مخزنی متعددی در دنیا، به دلیل حجم زیاد رسوبات در مخزن و به خصوص در اطراف آبگیرها، با مشکلات بهره برداری روبه رو هستند. در این میان رسوبشویی تحت فشار به عنوان یک روش موثر برای خارج کردن رسوبات انباشته شده در پشت سد که محل جانمایی دریچه ها و توربین ها می باشد برای حل این مشکل مطرح شده است. اما در این نوع رسوبشویی رسوبات مجاور دریچه های تخلیه کننده بصورت موضعی حذف می شوند و میزان گسترش حد تاثیر آن محدود می باشد، از طرفی از آنجاییکه اتلاف آب مخزن در این روش نسبتا پایین است، لذا ارائه یک راهکار مناسب برای افزایش حد تاثیر فرآیند رسوبشویی تحت فشار می تواند گامی برای افزایش عمر سد و همچنین نجات آبگیرها با کمترین اتلاف آب باشد. در این تحقیق، به بررسی آزمایشگاهی تاثیر توسعه مجرای تخلیه کننده در مخزن بر روی ابعاد مخروط رسوبشویی به عنوان یک راهکار پرداخته شده است. آزمایشات با عمق و دبی های مختلف جریان در طول های مختلف توسعه مجرا، انجام گردید. نتایج تحقیقات اولیه نشان می دهد، که توسعه مجرای تخلیه کننده در مخزن تاثیر مثبت و محسوس بر ابعاد مخروط رسوبشویی دارد، به طوریکه توسعه مجرا به میزان نسبی ۵/۰ ، ۱ و ۵/۱ برابر ارتفاع رسوبات در مخزن باعث افزایش حجم مخروط رسوبشویی به طور متوسط، به میزان ۵۰ ،۷۴ و ۹۶ درصد نسبت به حالت بدون توسعه مجرا می گردد. همچنین با آنالیز ابعادی پارامتر های موثر روابط بدون بعدی برای تخمین ابعاد مخروط رسوبشویی ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

"Pressure flushing" ، "Physical model" ، "Expansion of bottom outlet channel " ، Flushing impact range" ، "Dimensional analysis" ، "رسوبشویی تحت فشار" ، "مدل فیزیکی" ، "توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی" ، " حد تاثیر رسوبشویی" ، "آنالیز ابعادی"