مدل سازی دبی بار بستر در لوله های فاضلاب رو با شرایط مرزی متفاوت با استفاده از روش برنامه ریزی بیان ژن (GEP)

پیش بینی دقیق بار رسوبی یکی از مهم ترین موضوعات مهندسی آب می باشد. به دلیل پیچیدگی پدیده رسوب و تاثیر پارامترهای مختلف در تخمین نرخ انتقال آن، تعیین معادلات حاکم بر آن مشکل بوده و مدل های کلاسیک ریاضی نیز در این راستا از دقت کافی برخوردار نیستند. در این مقاله کارایی روش برنامه ریزی بیان ژن (GEP) در تخمین دبی بارکف در لوله های فاضلاب رو با شرایط مرزی متفاوت (یعنی بستر ثابت و بستر متحرک) مورد ارزیابی قرارگرفته است. بدین منظور برای هر شرایط مرزی مدل های ورودی مختلفی مبتنی بر مفاهیم تئوریک و تحت دو سناریو بر اساس دبی رسوب فقط تابعی از مشخصات جریان (سناریو۱) و دبی رسوب تابعی از هر دو مشخصات جریان و ذرات رسوب (سناریو۲) تعریف گردید. سپس دقت و کارایی چندین فرمول انتقال بار بستر موجود مورد بررسی قرار گرفت و با مدل برتر روش GEP در هر شرایط مرزی مقایسه گردید. نتایج حاصله ضمن تائید قابلیت و کارایی روش برنامه ریزی بیان ژن در تخمین دبی عبوری از لوله های انتقال فاضلاب، برتری این روش را نسبت به روابط نیمه تجربی به اثبات رساند. همچنین مشاهده گردید که مدل های تعریف شده تحت سناریو۲ نتایج مطلوب تری را نسبت به مدل های سناریو۱ ارائه می دهند.

کلیدواژه ها:

Sediment ، Gene Expression Programming (GEP) ، Sewer pipes ، fixed and movable bed. ، رسوب ، لوله های فاضلاب ، برنامه ریزی بیان ژن ، بستر ثابت و متحرک