تاثیر ناهمسانگردی تنش بر سرعت موج فشاری در سنگهای آندزیتی و ماسه سنگ
محل انتشار: مجله مهندسی عمران مدرس، دوره: 21، شماره: 4
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 62
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MCEJ-21-4_004
تاریخ نمایه سازی: 6 اسفند 1403
چکیده مقاله:
فشار و دمای بسیار زیاد اعماق پوسته زمین منجر به ایجاد گسستگی در سنگها و پدید آمدن ریز درزها در آنها میگردد. دسترسی مستقیم به سنگهای پوسته زمین در اعماق زیاد بسیار پرهزینه بوده و در بیشتر موارد ناممکن است. مطالعه وضعیت سنگها در عمق زیاد غالبا با استفاده از روشهای غیرمستقیم همچون امواج لرزه ای انجام می گیرد. نتایج این پژوهشها با نتایج حاصل از بررسی آزمایشگاهی سرعت عبور امواج در سنگهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفته و شرایط سنگها شبیه سازی می شود. در عمق زیاد فشار هیدروستاتیک بر سنگهای پوسته زمین اعمال میگردد و تنشهای تکتونیکی و تنشهای امواج زلزله و غیره، موجب ناهمسانگردی آن میشود. هدف اصلی در این مطالعه، بررسی تغییرات سرعت عبور موج فشاری به دلیل تغییر وضعیت تنش فشاری در سنگ است. ابتدا مغزه استوانه ای از سنگهای مختلف با نسبت طول به قطر ۲ تا ۲.۵ مطابق با روش آزمون استاندارد (ASTM D۴۵۴۳) آماده گردیده و ابعاد و وزن آنها تعیین می گردد. پس از تعیین مقاومت فشاری تک محوری مغزههای سنگ مطابق با روش آزمون استاندارد (ASTM D۲۹۳۸)، فشار هیدروستاتیک معادل ۵۰ تا ۹۵ درصد آن بر مغزههای استوانهای سنگ تهیه شده از زمین اعمال میگردد. این فشار با استفاده از سلول هوک (فشار جانبی) و دستگاه اعمال فشار محوری بر نمونه وارد گردیده و با استفاده از دستگاه اولتراسونیک، سرعت عبور موج فشاری (پالس اولتراسونیک) مطابق با روش آزمون استاندارد (ASTM D۲۸۴۵) در جهت محوری نمونه تعیین میشود. سپس با کاهش فشار جانبی (افزایش تنش انحرافی) به صورت پلکانی، در هر مرحله سرعت عبور موج از مغزه های سنگی اندازهگیری میگردد. در ادامه نمودارهای مقایسه ای سرعت عبور موج فشاری (Vp) با چگالی (ρd)، مقاومت فشاری تک محوری (UCS) و اثر تنش هیدروستاتیک (σhyd) و تنش انحرافی (σdev) بر سرعت عبور موج فشاری در هر یک از نمونه ها ترسیم می گردد. نتایج بدست آمده نشان دهنده روابط خطی میان سرعت موج فشاری و ویژگیهای فیزیکی نمونه های سنگ می باشند، همچنین سرعت عبور موج فشاری در بالاترین فشار هیدروستاتیک بیشینه بوده و با کاهش فشار جانبی (افزایش تنش انحرافی)، سرعت عبور موج نیز کاهش مییابد.
کلیدواژه ها:
Stress Anisotropy ، Ultrasonic ، Rock Triaxial Test ، Compressive Wave Velocity ، Rock Core Sample ، ناهمسانگردی تنش ، اولتراسونیک ، آزمایش سه محوری سنگ ، سرعت موج فشاری ، نمونه استوانه ای سنگ
نویسندگان
میثم صادقی
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES)
یاسر جعفریان
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology
شاهرخ پوربیرانوند
, International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES)
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :