تاثیر قارچ میکوریزا آربوسکولار در شرایط تنش و عدم تنش خشکی بر برخی صفات مورفولوژیک در سه گونه آویشن (.Thymus spp)

چکیده هدف: آویشن یک گیاه دارویی و ادویه ای مهم است و در طی قرون مختلف در تغذیه به عنوان یک ادویه و درمان برای کنترل عفونت ها و التهاب ها در بهبود سلامت و کیفیت زندگی انسان موثر بوده است. قارچ میکوریزا آربوسکولار در همزیستی با گیاهان باعث بهبود تغذیه و کاهش اثرات منفی تنش های خشکی و شوری در آن ها می شود. این مطالعه با هدف بررسی اثر قارچ میکوریزا آربوسکولار در شرایط تنش و عدم تنش خشکی بر برخی صفات مورفولوژیک در سه گونه آویشن انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه، طی یک آزمایش فاکتوریل با سه تکرار تاثیر تنش خشکی با دو سطح (۹۰ و ۵۰ درصد ظرفیت زراعی)، و اعمال قارچ میکوریزا آربوسکولار در دو سطح (کاربرد یا عدم کاربرد قارچ) بر برخی صفات مورفولوژیک نه اکوتیپ از سه گونه آویشن شامل Thymus vulgaris، T. pulegiodes وT. serpyllum  در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد بررسی در این پژوهش شامل صفات مورفولوژیکی از جمله ارتفاع بوته، مساحت برگ، عرض برگ، طول برگ و وزن تر بوته بود.نتایج: نتایج تجزیه واریانس نشان داد به جز اثر متقابل تنش و قارچ میکوریزا بر ارتفاع بوته و اثر میکوریزا بر طول برگ و وزن تر بوته، اثر عوامل اصلی شامل اکوتیپ، تنش خشکی و اعمال قارچ میکوریزا و اثرات متقابل دو طرفه و سه طرفه این عوامل بر صفات مورد بررسی بسیار معنی دار بود. هرچند میزان شدت تغییرات اکوتیپ ها تحت تاثیر تنش خشکی و اعمال قارچ متفاوت بود، اما در کل تنش خشکی باعث کاهش در اغلب صفات از جمله ارتفاع بوته، طول برگ، مساحت برگ و وزن تر بوته گردید. از طرف دیگر به کارگیری قارچ میکوریزا افزایش مقادیر صفات را در اغلب اکوتیپ ها با شدت های متفاوت در هر دو شرایط رطوبتی به دنبال داشت.نتیجه گیری: به کارگیری قارچ میکوریزا می تواند اثرات منفی ناشی از تنش خشکی را تعدیل و در برخی موارد به طور کامل جبران نماید. لذا برای بهبود صفات گونه های آویشن استفاده از این قارچ در شرایط تنش و بدون تنش خشکی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

اثرات متقابل ، اکوتیپ های آویشن ، قارچ های میکوریزا ، کمبود آب