شناخت گونه های آشفتگی محتوا در برزونامە کهن

ادبیات حماسی ایران منظومه های پهلوانی ملی و مذهبی بزرگی را در خود گنجانیده است که یکی از آنها، برزونامە کهن سرودە شمس الدین محمد کوسج شاعر قرن هفت یا هشت هجری است که در ۴۲۴۱ بیت به دست داده است. این تحقیق به روش تحلیل محتوا و ابزار اسنادپژوهی، به دنبال پاسخ این پرسش بوده که آشفتگی های فراوان محتوایی که در این منظومه وجود دارد، در چه دسته هایی قابل طبقه بندی است. بر این اساس، بیست و پنج موضع از منظومه دارای آشفتگی تشخیص داده شد که در دسته های مختلفی قرار می گیرند؛ اگرچه این امکان در همە موارد وجود ندارد که ابیات آشفته را در صرفا یک دسته بتوان گنجانید. دسته بندی آشفتگی ها و نتایج بدین صورت است: دستبرد کاتبان که به زعم خویش با خوش ذوقی متن را بهتر میکردند؛ ضعف شاعر در گزینش روایتی یگانه از مآخذ خود که موجب تشتت شده؛ کسادبازار دانش که موجب بی دقتی کاتبانی شده که فقط از سر امرار معاش به استنساخ روی می آوردند؛ تعدد دستنویس های برزونامه که احتمال چندگانگی را می افزاید؛ اهتمام فراوان معاصرین به شاهنامه که موجب کم توجهی به دیگر منظومه ها اعم از برزونامه شده و موجب گشته که کمتر به تنقیح دیگر آثار بپردازند؛ نیز ایرادات بخش سوسن ربطی به قسمت اول کتاب ندارد.

کلیدواژه ها:

اکبر نحوی ، برزونامە کهن ، تصحیح ، حماسه ، شمس الدین کوسج