تحلیل تجربی اثر پارامترهای جوش مقاومت نقطه ای بر رفتار کششی اتصالات فولاد دوفازی فریت-مارتنزیت به روش آماری تاگوچی

در این مقاله ضمن تولید فولاد دوفازی فریت- مارتنزیت توسط عملیات حرارتی آنیل میان بحرانی، رفتار کششی جوش مقاومت نقطه‎ ای در این نوع فولادها و همچنین اثر پارامتر های جوش مقاومت نقطه ای بر رفتار و حالت های شکست، مورد بررسی قرار گرفته است. طراحی آزمایش ها بوسیله ی روش آماری تاگوچی انجام گرفته است و با توجه به تعداد پارامترها و عوامل مورد بررسی آرایه ی ۸L انتخاب شده است. پارامترهایی که در جوش مقاومت نقطه ای قابل کنترل هستند، شامل زمان جوشکاری، شدت جریان الکتریکی عبوری از الکترودها و نیروی فشاری اعمالی می باشد که در این تحقیق به عنوان عوامل موثر بر عملیات در نظر گرفته شده است. فاکتور استحکام کششی نمونه ی جوش داده شده به عنوان پاسخ آزمایش مورد بررسی قرار می گیرد. برای پیش بینی پارامترهای بهینه ی جوش کاری مقاومت نقطه ای از نسبت سیگنال به نویز در روش آماری تاگوچی استفاده می شود. عموما دو نوع شکست فصل مشترکی و شکست محیطی در جوش های مقاومت نقطه ای مشاهده می شود. نتایج آزمایش کشش نشان می دهد با افزایش قطر دکمه ی جوش، شکست به نوع محیطی و محیطی همراه با پارگی ورق تمایل بیشتری پیدا می کند. نتایج روش آماری تاگوچی نیز نشان می دهد که تاثیر پارامتر جریان دستگاه جوش بر استحکام کششی نقطه جوش نسبت به سایر پارامترها بیشتر بوده و با افزایش شدت جریان این تاثیرگذاری کمتر می شود. همچنین تصویر برداری بوسیله میکروسکوپ الکترونی از ناحیه جوش و سطوح شکست انجام گرفته است که نتایج، شکست نرم را در مود محیطی و شکست ترد را در مود فصل مشترکی نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

Resistance spot weld ، weld nugget ، dual phase steel ، Taguchi ، جوش مقاومت نقطه ای ، دکمه ی جوش ، فولاد دوفازی ، تاگوچی